Page 32 - 881406_ biologia 8 cwiczenia_SRODKI

4 Zapoznaj się z tekstem i ilustracjami, a następnie wykonaj polecenia.
Pierwszą skamieniałość archeopteryksa odkryto w połowie XIX w. w Bawarii. Zachowany orga-
nizm nazwano praptakiem, ponieważ miał doskonale widoczne ślady piór. Od czasów tamtego
znaleziska odkryto wiele innych skamieniałości archeopteryksów. Wszystkie wykazują ślady
upierzenia, charakteryzują się lekkimi kośćmi i mają zrośnięte obojczyki, co jest cechą typowo
ptasią. Jednak są pozbawione grzebienia na mostku, który jest miejscem przyczepu silnych
mięśni poruszających skrzydłami współczesnych ptaków. Organizmy te miały także pierze uła-
twiające zachowanie stałocieplności. Archeopteryksy pod pewnymi względami przypominają
jednak dinozaury. Mają wykształcone zęby, wydłużoną trzewioczaszkę i długi ogon utworzony
z kostnych kręgów. Prawdopodobnie ich upierzone przednie kończyny pozwalały jedynie na
długie skoki, szybowanie i ucieczkę, a pazury na ich skrzydłach ułatwiały polowanie. Uznaje się
je za opierzone dinozaury, których potomkowie nie przetrwali do obecnych czasów. Ich cechy
ptasie i gadzie wskazują, że obie te grupy organizmów miały kiedyś wspólnego przodka.

zęby zrośnięte obojczyki
pazury
wydłużona
trzewioczaszka

długi ogon kostny

Rekonstrukcja archeopteryksa i jego szkieletu na podstawie odkrytych skamieniałości

krótka trzewioczaszka
niezrośnięte obojczyki
bezzębny
dziób krótki ogon
długi ogon kostny
zęby kostny
zrośnięte
obojczyki
wydłużona mostek
trzewioczaszka z grzebieniem
Szkielet deinonycha – dinozaura najbliżej Szkielet współczesnego ptaka – gołębia
spokrewnionego z archeopteryksem
a) Wypisz w tabeli cechy ptasie i cechy gadzie archeopteryksa.

Cechy archeopteryksa
ptasie gadzie

30