Page 141 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook
P. 141
Więcej na temat
Więcej o przepływie elektronów w przewodniku
Wiesz już, że swobodne elektrony w przewodniku przemieszczają się chao-
tycznie i zderzają się ze sobą i z jonami jego sieci krystalicznej. Szybkość,
z jaką te elektrony poruszają się w przewodniku w temperaturze pokojowej,
jest rzędu kilkuset tysięcy metrów na sekundę. Gdy na końcach przewod-
nika pojawia się napięcie elektryczne, elektrony dodatkowo zaczynają się
przemieszczać wzdłuż niego, dalej zderzając się ze sobą i z jonami sieci.
Szybkość ta jest jednak bardzo niewielka. Na przykład w przewodzie mie-
dzianym wynosi zaledwie 0,15 mm , czyli w ciągu godziny elektron prze-
s
mieszcza się o około 0,54 m. Można jeszcze zadać pytanie, dlaczego tuż po
naciśnięciu włącznika zaczyna świecić żarówka czy pracować urządzenie, skoro prąd płynie tak wolno. Pamiętaj
jednak, że z chwilą pojawienia się napięcia wszystkie elektrony na całej długości przewodnika ruszają w kierunku
dodatniego bieguna źródła i nie trzeba czekać, aż dotrą te, które znajdują się blisko włącznika.
W skrócie Czy już umiesz? Sprawdź się!
O O Napięcie elektryczne między określonymi punktami 1 Oceń prawdziwość podanych zdań.
A i B przewodnika jest wielkością, która informuje
nas, jaką pracę wykonają siły elektryczne podczas A. Napięciem elektrycznym między dwoma końcami
przemieszczania jednostkowego ładunku (1 C) między przewodnika nazywamy iloraz pracy wykonanej
tymi punktami. przy przemieszczaniu ładunku między tymi
punktami i wartości tego ładunku.
U AB = W A→B B. Istnienie napięcia elektrycznego jest warunkiem
q
(
1 J
O O Jednostką napięcia elektrycznego jest wolt 1 V = 1 C) . koniecznym przepływu prądu w obwodzie.
O O Napięcie między dwoma punktami przewodnika C. Kierunek przepływu prądu w obwodzie określamy
możemy zmierzyć woltomierzem. Woltomierz w obwód zgodnie ze zwrotem prędkości ruchu elektronów
włączamy równolegle. swobodnych.
O O Istnienie napięcia elektrycznego jest konieczne, aby D. Prąd płynie nie tylko w obwodach zamkniętych.
w przewodniku płynął prąd elektryczny.
E. Na schematach elektrycznych oznaczamy kierunek
O O Źródłami napięcia elektrycznego są m.in. ogniwa, prądu zgodny z kierunkiem ruchu (zwrotem
baterie (zestawy ogniw), prądnice, akumulatory. prędkości) elektronów swobodnych.
O O Odbiornikami energii są np. żarówka, pralka, telewizor, 2 Wyjaśnij, co to znaczy zbudować obwód elektryczny.
telefon komórkowy, lokomotywa, lodówka.
3 Wyjaśnij, kiedy napięcie wynosi 1 wolt (1 V)?
O O Prąd płynie tylko w obwodzie zamkniętym. 4 Odszukaj w internecie informacje na temat, w jaki
O O Obwody elektryczne przedstawia się w formie tak sposób można zbudować w domu źródło napięcia
zwanych schematów elektrycznych. elektrycznego (ogniwo), wykorzystując do tego
celu owoce i warzywa. Zaplanuj doświadczenie
O O Umowny kierunek (zwrot) prądu określamy od plusa do potwierdzające, że masz do czynienia z ogniwem.
minusa, a więc zgodnie z kierunkiem ruchu ładunków
dodatnich, a przeciwnie do kierunku ruchu (zwrotu
wektora prędkości) elektronów swobodnych.
139