Page 50 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook
P. 50

Aby obliczyć ilość energii oddanej przez krzepnącą substancję, zastosuje-
                                            my wzór:
                                                                          Q = m · q k
                                               Dla danej substancji krystalicznej wartości ciepła topnienia i krzepnięcia
                                            są jednakowe:
                                                                            q k  = q t


          Przykład 4.

          Bryłę lodu o masie 1 kg i temperaturze –10°C ogrzano i stopiono w temperaturze 0°C. Ile energii dostarczono
          w tym procesie? Narysuj wykres zależności temperatury od dostarczonej energii.


          Dane:                             Szukane:
          m = 1 kg                          Q = ?

          t 1  = –10°C
          t 2  = 0°C
                    J
          c l  = 2100  kg  · °C
                       J
          q t  = 334 000  kg

          Rozwiązanie
                                                                                                   )
          Energię potrzebną do ogrzania lodu do temperatury 0°C obliczymy ze wzoru: Q 1  = m · c l  · (t 2  – t 1
                                     = 1 kg · 2100   J   · (0°C – (–10°C)) = 1 kg · 2100   J   · 10°C = 21 000 J
          Po podstawieniu danych: Q 1
                                                 kg · °C                            kg · °C
          Energię potrzebną na stopienie lodu obliczymy
          ze wzoru: Q 2  = m · q t                                      t(ᴼC)
                             J
          Q 2  = 1 kg · 334 000  kg  = 334 000 J
                                                                             21   100    200    300  355  Q (kJ)
          Q = Q 1  + Q 2                                                   0
          Q = 21 000 J + 334 000 J = 355 000 J = 355 kJ
          Odpowiedź: W tym procesie dostarczono 355 kJ energii.          -10



                                            Parowanie i skraplanie

                                            Przyjrzymy się teraz bliżej parowaniu i skraplaniu (il. 1.17). Jak pamiętasz, paro-
                                            wanie polega na zmianie stanu skupienia z ciekłego w gazowy (lotny). Zachodzi
                                            np. na powierzchni wody w temperaturze powyżej 0°C, a poniżej 100°C. W tej
          skraplanie        parowanie       temperaturze bowiem istnieją w cieczy cząsteczki o energii na tyle dużej, że
                                            kontakt z cieczą zostaje zerwany, ponieważ siły spójności są za małe, aby temu
                                            zapobiec. Szybkość parowania zależy od rodzaju cieczy; od temperatury – im
                                            wyższa temperatura, tym ciecz paruje szybciej; od wielkości powierzchni pa-
                                            rowania – im większa powierzchnia, tym szybciej paruje ciecz; od ciśnienia;
                                            wilgotności powietrza; ruchu powietrza nad powierzchnią parującą.
        1.17  Procesy parowania i skraplania  Skraplanie polega na zmianie stanu skupienia z gazowego (lotnego) w ciekły.

                                       48
   45   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55