Page 51 - geografia 5

Jak powstał krajobraz
pojezierny?

W epoce lodowcowej lądolód
kilkakrotnie przykrywał teren
prawie całej Polski. Lądolód
nasuwał się od północy i pokry-
wał powierzchnię naszego kra-
ju w różnym stopniu. Ostatnim
razem zajął obszar obecnych po-
jezierzy. Dlatego krajobraz tego
regionu jest bardzo urozmaico-
ny. Lodowiec pozostawił dużo
skał (piasku, żwiru, gliny), z któ-
rych zbudowane są wzniesienia
(il. 2.18). Z topniejącego lodu w za-
głębieniach powstały jeziora.

2.18 Z lotu ptaka dobrze widać pagórkowate ukształtowanie terenu

Więcej na temat

Krajobraz polodowcowy

Dlaczego pas Nizin Środkowopolskich jest zupełnie inny niż pas poje-
zierzy? Pas Nizin Środkowopolskich był przykryty lodem podczas star-
szych zlodowaceń. Gdy lodowiec stopniał, krajobraz tych obszarów
przypominał krajobraz pojezierzy. W czasie ostatniego zlodowacenia,
gdy tereny te były wolne od lodu, wzniesienia oraz zagłębienia z jezio-
rami uległy zniszczeniu – głównie wskutek działania silnych mrozów
i wiatru. Krajobraz ten powstał pod wpływem działania lądolodu, ale sto-
sunkowo dawno i jego formy ukształtowania terenu uległy zniszczeniu,
mówimy więc, że ma on rzeźbę staroglacjalną (glacier [czyt. glesje] po Głazy mają zaokrąglony kształt,
angielsku znaczy: lodowiec). Tak samo krajobraz pojezierzy ukształtował się, ponieważ były obtaczane przez
materiał skalny niesiony przez lód
gdy lądolód na terenie północnej Polski stopniał. Jednak czas, który upłynął i wody wytapiające się z lodowca
od wytopienia się lądolodu na tym obszarze, jest na tyle krótki, że jeziora nie
zdążyły ulec zniszczeniu ani zarośnięciu, a wzniesienia nie zostały wyrów-
nane. Taki typ ukształtowania terenu nazywamy rzeźbą młodoglacjalną.
Zarówno w krajobrazie pobrzeży, pojezierzy, jak i Nizin Środkowopolskich
możemy zobaczyć naniesione przez lądolód głazy.

49