Page 166 - geografia 7
P. 166

Zmiany w strefach podmiejskich obszarów metropolitalnych na przykładach Warszawy i Krakowa
                      16°           20°           24°
               M o r z e   B a ł t y c k i e  kaliningradzki)  L I T WA  Co to jest obszar metropolitalny?
                                       R O S J A
                                       (obwód
                                                              Metropolia to wielkie miasto, które ma wpływ na
                          Gdynia
                          Gdynia
      54°                  Gdańsk                        Ś  54°  duży obszar wokół niego (il. 4.33). Takie miasto wraz
                           Gdańsk
                                       Olsztyn
                                       Olsztyn           U    z szeroką strefą powiązanych z nim miejscowości tworzy
                 Szczecin
            Y    Szczecin                                R
                        Bydgoszcz
                        Bydgoszcz                             obszar metropolitalny (il. 4.34, il. 4.35) o znaczeniu
                  Gorzów
            C     Gorzów        Toruń                    O
                                Toruń
                                             Białystok
                 Wielkopolski
                 Wielkopolski                Białystok   Ł    ogólnokrajowym, a często też międzynarodowym. Ma on
           M                                             A
                                     Warszawa
                                     Warszawa                 duży potencjał gospodarczy, naukowy, ekonomiczny czy
           E                                             B  I  kulturowy. W Polsce funkcjonuje kilkanaście obszarów
                        Poznań
                        Poznań
           I                                                  metropolitalnych (il. 4.33), ale cechy metropolii na skalę
                 Zielona Góra
           N     Zielona Góra
                                Łódź                          europejską ma tylko Warszawa. Rozwój metropolii zawsze
                                Łódź
                  Wrocław
                  Wrocław                                 A   pociąga za sobą zmiany na obszarach wokół miasta.
                                               Lublin
                                        Kielce
                           Opole        Kielce  Lublin    N   Najintensywniejsze zachodzą w strefie podmiejskiej stolicy
                           Opole
                               Katowice                  I
                               Katowice
                                          Rzeszów
         CZECHY                           Rzeszów        A    obszaru, zwłaszcza wzdłuż linii komunikacyjnych.
      50°                                                   50°
          0    100   200 km          Kraków              R
                                     Kraków
                                                        K
             miasta metropolitalne
             obszary podmiejskie  SŁO W A CJ A          U
                                     20°             24°
        4.33   Obszary metropolitalne są wyznaczane w różny   1.   Gdzie, twoim zdaniem, lepiej mieszkać: w strefie
        sposób. Na mapie pokazano największe miasta i ich          podmiejskiej czy w dużym mieście? Uzasadnij
        bezpośrednie otoczenie, gdzie wzajemne zależności          odpowiedź.
        są najsilniejsze (tzw. rdzeń) – na czerwono, obszary   2.   Porównaj wielkość obszarów podmiejskich Krakowa
        podmiejskie – na żółto                                     i Warszawy.
                                                                 19°30´       20°         20°30´
                                                0  10  20 km      Wolbrom       Miechów  Działoszyce  0   15   30 km
                                                                               7                Nida
                                              Zmiana liczby ludności   Olkusz            Skalbmierz
                                              w latach 2010–2016 w %       Słomniki                 Wisła  autostrada
                                                              Bukowno               Kazimierza Wielka
                                                powyżej 15             94  Skała                        drogi ekspresowe
                                                              Trzebinia          Proszowice
                                                10–15             79          Nowe Brzesko  79       Żabno
                                                                                                        drogi krajowe
                                                                Chrzanów     Kr                      Radłów
                                                                             Krakówaków
                                                5–10                  A4                   Raba         drogi
                                                                                                        wojewódzkie
                                                                                    75
                           Warszawa             0–5          50°  44  Wisła       4        A4          Tarnów
                                                                                                        koleje
                                                poniżej 0       28        Skawina Wieliczka  Bochnia Brzesko  Wojnicz
                                                                                                        lotnisko
                                                              Wadowice     52   Dobczyce  Nowy   75  Dunaj ec
                                                  granice powiatów  52  Kalwaria   Myślenice  Wiśnicz   granica Krakowa
                                                  granice      Zebrzydowska Sułkowice        Czchów   Zakliczyn
                                                  województw                                            obszar zabudowy
                                                  granica Obszaru   Sucha Beskidzka  S7  Limanowa       Krakowa
                                                  Metropolitalnego   Maków         28                   Krakowski Obszar
                                                                                                              Gorlice
                                                  Warszawy (OMW)   Podhalański             Nowy Sącz    Metropolitalny
                                                                       Skawa
                                      Dane wg GUS  koleje           Jordanów     Mszana Dolna           (KOM)
                                                                 19°30´       20°          20°30´
        4.34    Zmiany liczby ludności między rokiem 2010 a 2016   4.35    Sieć transportowa w obszarze metropolitalnym
        w obszarze metropolitalnym Warszawy (OMW)             Krakowa (KOM)
        Dawniej to kolej miała największy wpływ na powstawanie   Współcześnie największą rolę odgrywają drogi i autostrady.
        i powiększanie miejscowości w strefie podmiejskiej.   Przykładowo w pobliżu Krakowa najintensywniej rozwija się
        Szczególnie widać to w okolicach Warszawy (il. 4.34),   rejon położony na północny zachód od miasta, co jest zwią-
        gdzie większość miast jest zlokalizowana właśnie wzdłuż   zane m.in. z przebiegającą tam autostradą A4 i drogami kra-
        tras kolejowych.                                      jowymi, a także z międzynarodowym lotniskiem w Balicach.
        3.   Na podstawie mapy zmian liczby ludności między rokiem 2010 a 2016 w obszarze metropolitalnym Warszawy (il. 4.34)
            powiedz, gdzie był największy wzrost liczby mieszkańców, a gdzie – najmniejszy.
        4.   Porównaj układ dróg i kolei w obszarze metropolitalnym Krakowa (il. 4.35) z ukształtowaniem powierzchni na tym
            terenie (skorzystaj z mapy fizycznej w atlasie geograficznym). Wyjaśnij, w jaki sposób rzeźba terenu wpłynęła
            na współczesny układ sieci komunikacyjnej.
                                      164
                                                                                                              28.11.2022   21:33:53
   1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd   164
   1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd   164                                                            28.11.2022   21:33:53
   161   162   163   164   165   166   167   168   169   170   171