Page 58 - geografia 7
P. 58

Więcej na temat                                                 16°                 20°                24°
                                                                 M o r z e   B a ł t y c k i e  R O S J A  L I T WA

        Krainy historyczno-etnograficzne Polski                                Kaszuby  Gdańsk  (obwód kaliningradzki)
                                                             54°  P O M O R Z E POMORZE   Olsztyn      Y  Suwalszczyzna  54°
                                                                                    Kociewie
                                                                                          WARMIA
        Oprócz podziału Polski na krainy geograficzne oraz jej    Z A C H O D N I E GDAŃSKIE  Powiśle  M A Z  U  R
                                                                             Krajna
                                                                                      Ziemia
        podziału administracyjnego istnieje podział na krainy    Szczecin   Bydgoszcz  Chełmińska       E  L A S I E  Białystok
                                                                                       Dobrzyńska
                                                                                       Ziemia
        historyczno-etnograficzne. To obszary powiązane ze    Gorzów Wielkopolski    Toruń        Kurpie Z S
                                                                                           Ziemia
        sobą cechami etnicznymi, geograficznymi, wspólną        Ziemia        PałukiKUJAWY  M A Z O W      D      BIAŁORUŚ
                                                                                           Płocka
                                                                Y
        historią, gospodarką, dziejami osadnictwa, charaktery-  Lubuska  Poznań                          P O
                                                                C
                                                                  W I E L K O P O L S K A
                                                                  Odra
        stycznym folklorem i gwarą, a także dawnym układem      M  Łużyce  Zielona Góra  Warta  Łęczycka  WARSZAWA  POLESIE
                                                                                        Ziemia
                                                                 Dolne
        komunikacyjnym i przynależnością administracyjną.       E  I                   Ziemia      Wisła
                                                                                          Łódź
        W odniesieniu do nich są używane utrwalone przez setki   N  Łużyce       Wieluńska            Lubelszczyzna Chełmska Bug
                                                                                                            Ziemia
                                                                 Górne
                                                                                     Sieradzka
                                                                                   Ziemia
                                                                                                         Lublin
                                                                  DOLNY ŚLĄSK
        lat nazwy, np. Małopolska, Wielkopolska, Mazowsze,              Wrocław              Kielce Ziemia   K  A
                                                                                 Opole
        Warmia. Często nazwy te stosuje się chętniej niż nazwy           Ziemia  GÓRNY         Sandomierska  S
                                                                                   Katowice M A Ł O P O L
        krain geograficznych. O kimś, kto urodził się i mieszka    Łaba  Kłodzka  ŚLĄSK             Rzeszów
                                                                                             Kraków
        w okolicach Kielc, mówimy, że pochodzi z Małopolski.  50°                         Ziemia        Ziemia     50°
        Jeśli chcielibyśmy posługiwać się nazwami krain geo-      CZECHY           Cieszyński  Krakowska  Ziemia  UKRAINA
                                                                                                       Przemyska
                                                                                    Śląsk
        graficznych, to należałoby powiedzieć, że ta osoba                                Podhale  Łemkowszczyzna
                                                                                                     Sanocka
        mieszka w Górach Świętokrzyskich.                      0      100     200 km  SŁ O W A C J A
                                                                                            20°
                                            W skrócie
        Ciekawe!
                                                 Podział administracyjny służy m.in. skutecznemu zarządzaniu państwem.
                  G                              Polska jest podzielona na 16 województw.
                           N
            Z    pomorskie  warmińsko-
         zachodnio-     -mazurskie
         pomorskie  kujawsko-  podlaskie         Województwa dzielą się na powiaty, a te zazwyczaj na gminy.
                  -pomorskie     B
                    C
                           W
                P
           F  wielkopolskie  mazowieckie         Siedzibą władz województwa jest miasto, w którym urzędują wojewoda
          lubuskie     E         L               i marszałek sejmiku województwa. Dwa województwa – kujawsko-pomorskie
              D      łódzkie    lubelskie        i lubuskie – mają po dwie stolice (ponieważ siedziby wojewody i sejmiku
          dolnośląskie  O  T                     województwa znajdują się w różnych miastach), pozostałe – po jednej.
                opolskie  S  świętokrzyskie
                   śląskie  K  podkarpackie
                      małopolskie R         Czy już umiesz? Sprawdź!
            NIL    01234                     1   Sprawdź, jak się nazywa powiat i gmina, w których mieszkasz.
                                             2   Dowiedz się, w jakim urzędzie możesz wyrobić paszport, a w jakim – dowód
                                                 osobisty. W urzędzie gminnym (miejskim), powiatowym czy wojewódzkim?
        Większość tablic rejestracyjnych ma   3   Wymień nazwy województw, z którymi graniczy twoje województwo.
        przypisane litery, które wskazują, gdzie
        dany samochód został zarejestrowany.   4   Dobierzcie się w pary. Niech jedna osoba wymieni nazwy czterech
        Pierwsza litera oznacza województwo      dowolnych województw, a druga poda ich stolice. Następnie zamieńcie się
        (patrz mapa), a druga (i czasem trzecia)   rolami – aż do wyczerpania wszystkich nazw województw.
        wskazuje na powiat.  Na przykład  litery   5   Porównaj podział administracyjny (il. 2.1) z podziałem na regiony
        NIL oznaczają, że samochód pochodzi      historyczno-etnograficzne (mapa w Więcej na temat). Zwróć uwagę,
        z województwa warmińsko-mazurskie-       gdzie granice mają podobny przebieg, a gdzie różny. Wybierz jedną taką
        go (N), z powiatu iławskiego (IL).       niezgodność granic i na podstawie różnych źródeł wyjaśnij jej przyczyny.

                                       56



                                                                                                              28.11.2022   21:31:20
   1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd   56                                                             28.11.2022   21:31:20
   1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd   56
   53   54   55   56   57   58   59   60   61   62   63