Page 24 - geografia 8
P. 24

Azja – kolebka wielkich religii                                                                                                                   RELIGIE WSCHODU


                           Na świecie istnieje ok. 10 tys. religii. Są to zazwyczaj systemy wierzeń i praktyk,
                           które zakładają istnienie osób o nadprzyrodzonej mocy i zjawisk niedających się
                           udowodnić naukowo, takich jak np. bogowie, duchy lub życie po śmierci.                                                               W Azji pod względem           Z hinduizmu wywodzi się
                           Większość ludzi określa się jako osoby religijne, choć zwiększa się liczba ludzi,                                                    liczby wyznawców              buddyzm. Jest to system
                                                                                                                                                                na drugim miejscu
                                                                                                                                                                                              filozoficzno-religijny
                           którzy nie wyznają żadnej religii. Największe religie wywodzą się z Azji.                                                            jest hinduizm. Ta religia     nieskupiający się
                                                                                                                                                                jest najstarsza spośród       na bóstwach.
                                                                                                                                                                praktykowanych obecnie        Jego założycielem jest
          RELIGIE ABRAHAMOWE                              Na Bliskim Wschodzie powstały trzy wielkie religie                                                    wyznań. Jest też niezwykle    Siddhartha Gautama
                                                          monoteistyczne, czyli zakładające istnienie jednego Boga.                                             zróżnicowana. Jedną           zwany Buddą. Podstawę
                                                          Wszystkie są związane z pierwszymi pięcioma księgami                                                  z czczonych postaci           buddyzmu stanowią
                                                          Biblii (Torą), w których jest mowa o Abrahamie. Jest on uważany                                       jest Ganeśa – związany        głoszone przez niego
                                                          za praojca wielu narodów – stąd określenie: religie abrahamowe.                                       z mądrością.                  nauki, które mają
                                                          Najstarszy jest judaizm – religia państwowa w Izraelu.                                                Dla hinduistów bardzo         prowadzić do ustania
                                                          Jest wyznawany przez wielu Żydów, którzy żyją w rozproszeniu                                          ważne są zapisane             cierpienia i do osiągnięcia
                                                          na świecie (tworzą diasporę). Z judaizmu wyłoniło się                                                 w sanskrycie święte księgi    oświecenia. Jedną
                                                          chrześcijaństwo. Jego wyznawcy widzą w Jezusie z Nazaretu                                             Wedy, a także wiara           z najważniejszych praktyk
                                                          mesjasza (zbawcę) zapowiadanego w Starym Testamencie.                                                 w reinkarnację i karmę,       buddyjskich jest
                                                          W Azji największą grupę wiernych tworzą muzułmanie. Wyznają                                           które przekładają się         medytacja.
                                                          oni islam, najmłodszą z tych trzech religii. Ich świętą księgą jest                                   na rozwarstwienie
                                                          Koran, który według wyznawców islamu został objawiony                                                 społeczne (warny).
                                                          pochodzącemu z Mekki Mahometowi. Mahomet jest uważany                                                                                      Posąg
                                                          za proroka. Wszystkie trzy religie za jedno ze swoich świętych                                        Posąg                                medytującego
                                                          miejsc uznają Jerozolimę (na zdjęciu Wzgórze Świątynne).                                              Ganeśi                               Buddy



                                               O c e a n                                    0    1000  2000  3000 km
                                                                             180°
           Dominujące religie              A t l a n t y c k i  O c e a n A r k t y c z n y                                                                     W Chinach rozwinęły się       Wspomniane systemy
                                                                       Biegun
                                                                       północny
                                                                    20°
               chrześcijaństwo                                        60°  100°  140°                                                                           dwa ważne systemy             chińskie wraz
               islam                                                                                 O                                                          religijno-filozoficzne          z buddyzmem przenikały
               hinduizm                                                         Koło podbiegunowe północne  c                                                   o ogromnym znaczeniu          do sąsiednich krajów.
               buddyzm                                                                                  e                                                       dla rozwoju tamtejszej        Znacząco oddziaływały
                                                                                                                                                                kultury. Jednym z nich jest
                                                                                                                                                                                              na społeczeństwa
               konfucjonizm, taoizm                                                                      a                                                      taoizm. Za jego twórcę        Wietnamu, Korei i Japonii.
               shintoizm                                                                                 n                                                      uważa się filozofa Laozi.      W tym ostatnim państwie
               judaizm                                                                                                                                          Podstawą tego systemu         wpłynęły na obecny
                                                                                                                                                                są przeciwstawne              kształt tamtejszej
                                                                                                           S
               sikhizm
                                                                                                                                                                i dopełniające się siły –     tradycyjnej religii –
                                                                                                            p
               animizm                                                                                                                                          yin i yang, oraz koncepcja    shintoizmu. Zawiera on
                                                                                                                 20°
                                                                                                            o
               obszary niezamieszkane                                                                                                                           „niedziałania”, czyli         w sobie także elementy
                                                                                                        Zwrotnik Raka  k                                        pozostawienie biegu           animizmu. Jest to
               granice kontynentów                                                                            o                                                 spraw samym sobie.            przekonanie o posiadaniu
               granice państw
                                                                                                                                                                Drugim jest – znacznie        duszy nie tylko przez ludzi,
                                                                                                              j
                                                                                                                                                                bardziej sformalizowany –     ale również przez
               CYPR   35°                                                                                     n                                                 konfucjanizm, który           otaczające ich ożywione
                    LIBAN                                                                                      y                                                zapoczątkował Konfucjusz.     i nieożywione elementy
              Morze           SYRIA
           Śródziemne                                                                                            0°                                                                           środowiska.
                  IZRAEL                                                                                      Równik                                            Posąg Konfucjusza                  Rzeźba lisa
                                                                                                                                                                przed świątynią w Pekinie          przed świątynią w Kioto
                       Zachodni
                       Brzeg
             Strefa Gazy
                                                         O   c  e  a  n
          EGIPT         JORDANIA                    I
          30°                         30°              n  d  y  j  s  k                                          20°
                           0   100  200 km                               i                                                          1.  Sprawdź, ilu wyznawców mają w Polsce wymienione w tekście religie.
                                                   60°           80°           100°          120°        140°                       2.  Poszukaj informacji o jakiejś religii, która nie została omówiona w tekście, np. zaratustryzm, sikhizm, bahaizm.
                                       22


   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   22                                                                  02.07.2021   14:47:56
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   22
                                                                                                              02.07.2021   14:47:56
   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29