Page 41 - geografia 8
P. 41
i Karakorum. Oddzielają one wyraźnie subkontynent indyjski od reszty Klimat zwrotnikowy wilgotny
kontynentu. Procesy geologiczne sprawiły, że w dzisiejszych Indiach możemy
wyróżnić trzy ważne obszary: trójkątny wyżynny Półwysep Indyjski na 3272 mm mm
południu, pas wysokich gór na północy i wschodzie, a między nimi rozległą 2294 mm
Nizinę Hindustańską. Obejmuje ona m.in. Nizinę Indusu i Nizinę Gange- 1760 mm
su. Główną część Półwyspu Indyjskiego stanowi wyżyna Dekan. Jej średnia 1600
wysokość wynosi 600–900 m n.p.m. Od wschodu i zachodu otaczają ją pa- 1560
sma Ghatów Wschodnich i Ghatów Zachodnich. Między tymi górami 1520
1480
a brzegiem morskim ciągną się wąskie niziny. 1440
W epoce podbojów kolonialnych Indie i okoliczne regiony pozostawa- 1400
ły w kręgu zainteresowań kilku europejskich państw: Wielkiej Brytanii, Fran- 1360
1320
cji, Portugalii, Holandii. Ostatecznie w połowie XIX w. rywalizację zwycię- 1280
żyli Brytyjczycy i przyłączyli te tereny – nazwane Indiami Brytyjskimi – do 1240
swojego imperium. Rządzili tu do połowy XX w. O wyjątkowej pozycji Indii 1200
1160
wśród kontrolowanych przez nich obszarów świadczy fakt, że ze względu na 1120
znaczenie gospodarcze i strategiczne określano je mianem „perły w koronie 1080
brytyjskiej”. Po II wojnie światowej narody regionu wyzwoliły się spod pano- 1040
1000
wania brytyjskiego. W 1947 r. po latach pokojowej walki o niepodległość pod 960
przywództwem Jawaharlala Nehru i Mahatmy Gandhiego Indie odzyskały 920
suwerenność. Z dawnych Indii Brytyjskich powstały też inne nowe państwa: 880
840
na zachodzie, nad rzeką Indus, w kolebce tutejszych cywilizacji – muzuł- 800
mański Pakistan; na wschodzie, w delcie Gangesu i Brahmaputry – rów- 760
nież muzułmański Pakistan Wschodni, obecnie Bangladesz; jeszcze dalej na 720
680
wschód – buddyjska Birma, obecnie Mjanma. Oddzielenie się regionów zdo- 640
minowanych przez muzułmanów, czyli Pakistanu i Bangladeszu, było trudne. 600
Spory polityczne Indii z zachodnim sąsiadem trwają do dziś. Oba państwa to- 560
520
czyły już trzy wojny o graniczny region: Kaszmir. Jest on uważany za miejsce 480
potencjalnego kolejnego konfl iktu. Przy czym może on stanowić szczególne 440
niebezpieczeństwo dla świata, ponieważ oba kraje dysponują bronią jądrową. 400
360
320
Klimat Indii i jego wpływ na rolnictwo 280
240
Na większości obszaru Indii panuje gorący klimat strefy zwrotnikowej 200
w odmianie monsunowej (patrz il. 1.6 i temat 1.2). Obfi te deszcze padają 160
latem (il. 1.42). Góry na północy ograniczają napływ powietrza znad Syberii. °C 120
Ma to duże znaczenie zimą, gdyż powstrzymują napływ suchego i zimnego 40 80
30
20
40
powietrza. Niewielkie fragmenty Indii na północy są w zasięgu klimatu gór- 10 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 0
skiego, a w zachodniej części, na pustyni Thar – klimatu suchego pustynnego.
Ciepły i wilgotny klimat większej części kraju sprzyja uprawie ryżu (patrz Ćerapuńdźi
temat 1.2). Jego zbiory w dużej części są przeznaczane na rynek wewnętrzny. 1.42 Klimatogram miejsca
Oprócz tego w Indiach uprawia się także pszenicę, rośliny strączkowe, herba- o największych sumach opadów.
tę, trzcinę cukrową, bawełnę i przyprawy. Duże pogłowie bydła – z powodów Zauważ, że trzy najwyższe słupki
mają przerwaną skalę. Gdyby były
religijnych i kulturowych – nie oznacza dużej produkcji wołowiny. Ma za to narysowane w całości, środkowy
przełożenie na produkcję nabiału, np. jogurtów czy sera panir. miałby 33 cm wysokości
39
0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd 39
02.07.2021 14:48:58
0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd 39 02.07.2021 14:48:58
