Page 74 - historia 5
P. 74
Prawo rzymskie
W pierwszych latach istnienia republiki zasady wzajemnych relacji
między Rzymianami określało prawo zwyczajowe. Wywodziło się
ono z tradycji ustnej i nie było spisane. Do sprawnego zarządza-
nia państwem potrzebowano jednak jasno sformułowanych, jedno-
znacznych i precyzyjnych przepisów prawnych, które byłyby ogólnie
dostępne dla wszystkich. Tylko wówczas, zdaniem Rzymian, prawo
mogło być skuteczne. Uznali więc, że konieczne jest zebranie stoso-
wanych do tej pory zasad prawnych w jeden kodeks (nazywa się tak
zbiór przepisów prawnych). W ten sposób w V wieku p.n.e. powstało
prawo Dwunastu Tablic. Wyryto je na 12 płytach z brązu i usta-
wiono w miejscu publicznym, tak by wszyscy mieszkańcy Rzymu
mogli się z nimi zapoznać.
Dla potrzeb procesów Z czasem prawo Dwunastu Tablic uzupełniano o nowe przepisy.
sądowych, w których trzeba W ten sposób rozwinęło się rzymskie prawo, które było jednym z naj-
było przekonać sędziego
o swoich racjach, rzymscy większych osiągnięć czasów starożytnych. Do dziś prawnicy stosują
prawnicy rozwinęli sztukę reguły sformułowane przez Rzymian. Jedną z najbardziej znanych
wymowy – byli więc jest zasada, że prawo nie działa wstecz. Oznacza ona, że nie można
znakomitymi oratorami, czyli karać za czyn, który nie był zabroniony przez prawo w momencie
mówcami. Na zdjęciu: etruski jego popełnienia. Z prawa rzymskiego wywodzi się również wiele
posąg oratora z I wieku p.n.e. pojęć, np. prawo własności, sprzedaży czy dziedziczenia.
Poznaj niektóre zasady prawne stosowane przez starożytnych Rzymian.
Podaj przykład sytuacji, w któ-
rej jedna z wymienionych zasad
prawnych znalazłaby zastoso-
wanie.
72
0626_historia_.indd 72 02.07.2018 11:53:34
