Page 193 - historia 6

Uchwalenie Deklaracji praw człowieka i obywatela
Wieści o rozruchach w Paryżu szybko rozeszły się po całym kraju. Re-
wolucyjny ferment ogarnął miasta i wsie. Wybuchło powstanie chłop-

skie, którego uczestnicy występowali przeciw szlachcie i palili dwory.
Mieszczanie z kolei obalali w miastach lokalne władze królewskie
i powoływali nowe. W takiej atmosferze 26 sierpnia 1789 roku Kon-
stytuanta uchwaliła Deklarację praw człowieka i obywatela.
Był to dokument o przełomowym znaczeniu, opracowany zgodnie
z ideałami oświecenia. Deklaracja podważyła istniejący od wieków
porządek społeczny oparty na podziałach stanowych. Otworzyła
drogę do ukształtowania się społeczeństwa równych i wolnych oby-
wateli. Stała się wzorem dla konstytucji w wielu państwach świata, Deklaracja praw człowieka
w tym także przyszłej konstytucji francuskiej. i obywatela

Deklaracja praw człowieka i obywatela – fragmenty

1. Ludzie rodzą się i pozostają wolni i równi z punktu widzenia prawa. […]
2. Celem każdej organizacji politycznej jest utrzymanie naturalnych i nieprzedawnionych praw czło-
wieka. Prawami tymi są: wolność, własność, bezpieczeństwo i opór przeciwko uciskowi.
3. Źródło wszelkiego zwierzchnictwa spoczywa całkowicie w Narodzie. Żadne ciało, żadna jednostka
nie może wykonywać władzy, która nie pochodziłaby wyraźnie od Narodu. […]
6. Ustawa jest wyrazem woli powszechnej. Wszyscy obywatele mają prawo brać udział w jej tworze-
niu bądź osobiście, bądź przez swych przedstawicieli. Powinna ona być jednakowa dla wszystkich
zarówno gdy broni, jak wówczas, gdy karze. […]
7. Żaden człowiek nie może być oskarżony, aresztowany i więziony, jak tylko w wypadkach określo-
nych przez ustawę […].
10. Nikt nie powinien być niepokojony z powodu swoich przekonań, także religijnych, pod warunkiem
że ich wyrażanie nie zakłóca porządku publicznego […].
11. Swobodne wyrażanie myśli i poglądów jest jednym z najcenniejszych praw Człowieka: każdemu
Obywatelowi przysługuje więc wolność słowa, pisma i druku, a odpowiada tylko za nadużycie tej
wolności w przypadkach określonych w ustawie. […]
17. Własność jest prawem świętym i nietykalnym. […]
Źródło: Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela z 26 sierpnia 1789 roku, w: Wiek XVI–XVIII w źródłach…

1 Wymień prawa człowieka wskazane w Deklaracji.
2 Powiedz, do jakich ideałów oświeceniowych nawiązano w tekście dokumentu.

3 Rewolucjonistom francuskim przyświecało hasło Wolność, równość, braterstwo. W jaki sposób Deklaracja
realizowała to hasło? Odwołaj się do treści całego dokumentu. Jego tekst znajdziesz w internecie.

191
191

0618_881295_historia_kl6.indd 191 18.06.2019 11:13:12