Page 48 - 881437_cwiczenia_historia_kl7

4.3 Polacy wobec zaborców

1 Podaj przykłady obrony Polaków przed germanizacją i rusyfikacją
w dziedzinach takich, jak:
a) edukacja – ,

b) nauka – ,
c) kultura – ,

d) gospodarka – .

2 Przeczytaj fragmenty utworów Henryka Sienkiewicza i Stefana Żeromskiego.
Następnie odpowiedz na pytania.
Stosunek do polskości w pruskiej szkole
Nie było żadnej wątpliwości, że polskiemu dziecku trafiało się słyszeć w niemieckiej
szkole wiele rzeczy, które raniły jego najgłębsze uczucia i które były wprost zaprze-
czeniem albo pogardą i wydrwiwaniem z kraju, języka, ojczystych tradycji, słowem –
ze wszystkiego, co w domu nauczano je czcić i kochać.
Źródło: H. Sienkiewicz, Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela, w: wolnelektury.pl, dostęp: 14.01.2020 r.

Szkoła rosyjska wobec polskiej kultury
Zakaz policyjny, traktujący geniusz Mickiewicza jako niebyły, usiłujący zniweczyć pa-
mięć o czynach i życiu Kościuszki, wzmógł tylko ciekawość, energię badania i miło-
ści. Czytano rzeczy „zabronione” ze zdwojoną starannością, uczono się ich namiętnie
i z uniesieniem, czego nie byłoby może, gdyby te dzieła były legalnymi, jak pisma Pusz-
kina i Gogola .
2
1
Źródło: S. Żeromski, Syzyfowe prace, w: wolnelektury.pl, dostęp: 14.01.2020 r.
1 Aleksander Puszkin – jeden z najwybitniejszych rosyjskich poetów romantycznych.
2 Nikołaj Gogol – rosyjski prozaik, dramaturg i publicysta.

a) W jakim świetle szkoły pruska i rosyjska ukazywały polski język, kulturę
i historię? Dlaczego?

b) Jaką rolę odgrywał rodzinny dom w obronie przed wynarodowieniem? Jakie
inne miejsca możemy uznać za „bastiony polskości” w czasach zaborów?

46

28.05.2020 10:22:06
0527_881437_cwiczenia_historia_kl7.indd 46 28.05.2020 10:22:06
0527_881437_cwiczenia_historia_kl7.indd 46