Page 131 - przyroda 4
P. 131

6.5      Jak się odżywiają organizmy?






          Podejmij temat                      z    Dlaczego rośliny nie rosną bez dostępu do światła?
                                              z    Z jakiego powodu niektóre rośliny odżywiają się owadami?

                                              z    Czy po kształcie dzioba można odróżnić ptaka drapieżnego
                                                   od roślinożernego?






          Rośliny same wytwarzają pokarm                                               Organizm samożywny –
                                                                                       organizm, który sam wytwarza
          Rośliny potrzebują do życia światła, wody i dwutlenku węgla.                 pokarm.
          Wodę pobierają z gleby, a dwutlenek węgla – z powietrza. W swych             Fotosynteza – jeden ze sposobów
          częściach ciała mają zielony barwnik – chlorofi l – który ma zdol­           odżywiania się organizmów
          ność  pochłaniania  światła.  Rośliny  wytwarzają  pokarm  z  wody           samożywnych; proces, w którym
          i  dwutlenku  węgla  przy  dostępie  do  światła.  Dlatego  mówimy,  że      z dwutlenku węgla i wody oraz
          są to organizmy samożywne. Wytwarzanie pokarmu w opisany                     przy udziale światła organizmy
          sposób nazywamy fotosyntezą. W procesie tym oprócz pokarmu                   samożywne wytwarzają pokarm
          powstaje również tlen.                                                       i tlen.




                                                                                       Ciekawe!

                           światło
                                                                      tlen







           dwutlenek
             węgla
                                                                 substancje            Istnieją rośliny, które prowadzą
                            woda                                  odżywcze             pasożytniczy tryb życia. Korzysta-
                           z solami                               (pokarm)
                         mineralnymi                                                   ją one z substancji wytworzonych
                                                                                       przez inne organizmy. Przykładem
                                                                                       rośliny określanej jako półpasożyt
                                                                                       jest  jemioła.  Za  pomocą  ssawek
             dwutlenek węgla      woda      światło     pokarm        tlen
                                                                                       wrasta w korę drzew liściastych.
                                                                                       Jest zielona i sama wytwarza po-
                                                                                       karm, ale z drzewa będącego ży-
          Pokarm wytworzony podczas fotosyntezy rośliny zużywają do budowy swojego     wicielem pobiera wodę i sole mi-
          organizmu. Z pokarmu czerpią też energię potrzebną np. do wzrostu czy oddychania  neralne.

                                                                                 129



                                                                                                              07.10.2022   11:59:53
   1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd   129
   1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd   129                                                      07.10.2022   11:59:53
   126   127   128   129   130   131   132   133   134   135   136