Page 26 - 881312_TECHNIKA

Krótka historia tworzyw sztucznych

XIX wiek 1855 Brytyjczyk Alexander Parkes [czyt. aleksander parks] wyprodukował pierwsze tworzywo sztuczne,
które nazwano parkesine [czyt. parkzajn]. Materiał służył do produkcji rękojeści noży, ornamentów,
pudełek, elastycznych mankietów i kołnierzy.

1907 Belgijski chemik Leo Hendrik Baekeland [czyt. bakeland] wynalazł bakelit – pierwszy plastik
uzyskany w sposób całkowicie sztuczny. Ze względu na szereg zalet, jak niepalność, nietopliwość,
słabe przewodnictwo cieplne i elektryczne, nowy materiał znalazł zastosowanie w produkcji
przedmiotów codziennego użytku. Wytwarzano z niego np. obudowy aparatów telefonicznych,
odbiorników radiowych, deski rozdzielcze samochodów. Wynalazek Baekelanda przyczynił się
do rozpoczęcia masowej produkcji tworzyw sztucznych.
XX wiek

Niemiecki wynalazca Fritz Klatte [czyt. fric klate] odkrył podstawowe zasady produkcji polichlorku
1912
winylu (w skrócie PVC) oraz octanu winylu. Pierwszy z nich jest szeroko stosowany m.in.
w przemyśle, budownictwie i medycynie. Drugi wykorzystuje się głównie do produkcji klejów, farb
i lakierów.

Kolejne lata przynosiły nowe odkrycia w dziedzinie produkcji tworzyw sztucznych.

Ciekawe! Tworzywa sztuczne są w naszym życiu niezastąpione, wykorzy-
stuje się je w niemal każdej dziedzinie. W przemyśle służą m.in. do
Spalanie tworzyw sztucznych
w domowych piecach sprawia, wyrobu przedmiotów codziennego użytku, części montowanych
że do atmosfery wydostają się w samochodach, rowerach, pociągach, samolotach i łodziach, ele-
rakotwórcze substancje oraz mentów maszyn i urządzeń technicznych. Doskonale sprawdzają
trujące gazy. Związki te są istot- się także w telekomunikacji, elektronice, sporcie, rozrywce oraz me-
ną przyczyną zachorowań na dycynie. Trudno wyobrazić sobie współczesny świat chociażby bez
nowotwory, alergię czy astmę. jednorazowych strzykawek, rękawiczek, plastikowych protez ortope-
dycznych czy soczewek kontaktowych.

Wyroby z tworzyw sztucznych mają wiele zalet:
łatwo nadać im nawet najbardziej skomplikowane kształty,
są trwałe i nie wymagają konserwacji,
wyglądają estetycznie – dzięki różnym kolorom i połyskowi,
wyróżniają się lekkością,
Ciekawe!
są odporne na działanie wody i nie rdzewieją.
Wykonane z tworzyw sztucz-
nych butelki, torebki śniadanio- Tworzywa sztuczne nie są jednak pozbawione wad:
we oraz torby na zakupy stano- mają małą odporność na działanie wysokiej temperatury,
wią około 7% masy wszystkich są podatne na odkształcenia,
śmieci na kuli ziemskiej. zanieczyszczają środowisko, ponieważ długo się rozkładają.

24