Page 117 - biologia5
P. 117

Na końcach pręcików znajdują się woreczki wypełnione ziarnami
          pyłku  zawierającymi  męskie  komórki  rozrodcze.  W  słupku  nato-
          miast znajduje się zalążnia, w której powstają żeńskie komórki roz-
          rodcze. Ziarno pyłku musi trafi ć na słupek – a dokładniej na jego
          górną część – znamię. Zjawisko to nazywamy zapyleniem. Do-                     Zapylenie – przeniesienie pyłku
          piero po zapyleniu może dojść do zapłodnienia, czyli połączenia                z pręcika na znamię słupka
          męskiej i żeńskiej komórki rozrodczej.                                         kwiatu.

                                                                                         Zapłodnienie – połączenie
          Wiatropylność i owadopylność
                                                                                         dwóch komórek rozrodczych,
          Zdarza się, że kwiat jest zapylany swoim własnym pyłkiem, ale dla              męskiej i żeńskiej, w wyniku
          rośliny jest korzystniejsze, aby pyłek pochodził od innego osobnika            którego powstaje nowy
          tego samego gatunku. Powstają wówczas nasiona o zróżnicowanym                  organizm.
          materiale genetycznym, które lepiej radzą sobie w środowisku.
            Ziarna pyłku wielu roślin przenosi wiatr – nazywa się je roślinami
          wiatropylnymi (il. 4.2). Gatunki wiatropylne w porze kwitnienia
          uwalniają bardzo duże ilości pyłku. Zostaje on porwany przez wiatr
          i potem przez długi czas unosi się w powietrzu. Kiedy trafi  na zna-
          mię słupka, dochodzi do zapylenia.
            Inne rośliny są zapylane przez zwierzęta, najczęściej owady. Zwie-
          rzęta takie nazywa się zapylaczami, a zapylane przez nie rośliny               Zapylacz – każde zwierzę,
          – roślinami owadopylnymi. Kwiaty tych roślin zwykle mocno                      które przenosi pyłek rośliny,
          pachną i są widoczne z daleka dzięki dużym, kolorowym płatkom.                 doprowadzając do zapylenia
          Kiedy owad przylatuje, aby napić się nektaru, pyłek przykleja się do           kwiatu.
          jego ciała (il. 4.3). Później zapylacz odwiedza inne rośliny i wtedy
          część tego pyłku trafi a na znamię słupka następnych kwiatów.

                                                                 Zwisające pręciki
                                                                 wystają na zewnątrz
                                                    pręcik       kwiatu, aby wiatr mógł
                                                                 łatwiej uwolnić zebrany
                                                                 na nich pyłek









                                                                 Rozgałęzione
                                                                 znamiona słupków
                                                                 przypominają
                                                                 małe piórka. Taka
                                                                 budowa ułatwia
                                                                 im wychwytywanie
                                                                 z powietrza ziaren pyłku

         4.2   Kwiaty wiatropylne trawy i budowa pojedynczego kwiatu wiatropylnego

                                                                                 115



   0625_Biologia_5_.indd   115                                                                                25.06.2018   13:31:06
   112   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122