Page 133 - biologia 6

4.13 Modraszek arion – gąsienice 4.14 Paź żeglarz – postać dorosła
tego motyla zimują w mrowiskach i poczwarka

Wiele owadów przeczekuje zimę w stadium poczwarki. Przykła-
dem są motyle bielinek kapustnik i paź żeglarz (il. 4.14). Niektóre
owady zimują jako dorosłe osobniki, np. rusałki. Ich schronieniem
są wtedy pnie drzew lub jaskinie.
Wśród owadów społecznych, takich jak trzmiele czy osy, po pierw-
szych przymrozkach ginie całe gniazdo z wyjątkiem zapłodnionej
przyszłej królowej. U mrówek i pszczół oprócz królowej zimę prze-
żywają robotnice, które nie zasypiają. Otaczają królową i zbijają się
wokół niej w kulę, chroniąc ją w ten sposób przed zimnem. Udomo-
wione pszczoły miodne zbierają nektar na zimę. Dzięki zapasom
miodu potrafią przeżyć, by już wczesną wiosną zapylać rośliny na
łąkach i polach.
Jesienią odlatują do północnej Afryki dwa gatunki motyli – rusał-
ka admirał i rusałka osetnik. Znajdują tam pokarm i lepsze warunki
termiczne. Pozostałe motyle zimują w Polsce. W naszych domach, na
strychach lub w piwnicach, spotkamy niektóre motyle, muchy i pająki
(np. kątnika domowego).
Inne grupy bezkręgowców przed zimą zapadają w stan odrętwie-
nia. Dżdżownice schodzą wcześniej głęboko pod ziemię i w tym sta-
nie przeczekują czas chłodów. Lądowe ślimaki szukają schronienia
w ściółce, pod roślinnością (il. 4.15). Te, które mają muszle, chowają
się do środka, a wejście zalepiają śluzem, który twardnieje. Pozosta-
wiają jedynie niewielki otwór, przez który dochodzi powietrze.

Działania człowieka a różnorodność bezkręgowców

Wszystkie organizmy żyjące na Ziemi są od siebie współzależne. Na- 4.15 Pomrów czarniawy to
sze zachowania w dużym stopniu wpływają na środowisko i mieszka- nagi ślimak, który szuka kryjówki
jące w nim zwierzęta. Negatywne zmiany wynikające z aktywności na zimę pod zeschłymi liśćmi

131

0604_881341_Biologia_6_DRUK.indd 131 04.06.2019 11:34:37