Page 50 - biologia 6
P. 50
Roztocze groźne dla człowieka
Pasożyt zewnętrzny – organizm Kleszcz jest groźnym pasożytem zewnętrznym człowieka i zwie-
stale bądź okresowo żyjący rząt. Pasożyty zewnętrzne żyją kosztem żywiciela, nie wnikając do
na powierzchni ciała organizmu jego wnętrza, co je odróżnia od pasożytów wewnętrznych, takich jak
innego gatunku, któremu tasiemce czy glisty.
przynosi szkodę; nie wnika Kleszcze na przykład odżywiają się krwią (il. 2.11). Są groźne,
do wnętrza ciała żywiciela.
ponieważ w czasie jej pobierania przenoszą patogeny – bakte-
Patogeny – czynniki rie i wirusy wywołujące różne choroby. W Polsce najgroźniejszymi
wywołujące chorobę chorobami odkleszczowymi są bakteryjna borelioza i wirusowe
organizmu: bakterie, wirusy, odkleszczowe zapalenie mózgu.
grzyby, protisty i pasożyty Kleszcze występują najczęściej na obszarach zadrzewionych, na
zwierzęce.
granicy między lasami liściastymi a iglastymi, w miejscach, gdzie
rosną krzewy leszczyny i czarnego bzu, wśród paproci, a także na
łąkach i pastwiskach. Dlatego na wycieczki do lasu czy na łąkę na-
leży wkładać okrycia z długimi rękawami i długie spodnie, na głowę
warto założyć czapkę, a po wyprawie dokładnie obejrzeć swoje ciało
i sprawdzić, czy nie ma na nim nieproszonego gościa.
Jeżeli ukąsi cię kleszcz, należy go jak najszybciej usunąć, najlepiej
u lekarza. Jeśli nie ma możliwości skorzystania z pomocy lekarskiej,
można go usunąć za pomocą zestawów dostępnych w aptece lub pę-
sety, chwytając kleszcza jak najbliżej miejsca wbicia w skórę. Miejsce
po ukąszeniu należy odkazić, np. wodą utlenioną. Warto zachować
usuniętego kleszcza i przesłać go do odpowiedniego laboratorium,
gdzie można sprawdzić, czy nie był zakażony krętkami boreliozy.
2.11 Głodne kleszcze mają
ok. 4 mm długości, po napiciu Jeśli nie ma takiej możliwości, należy przez ok. 30 dni obserwować
się krwi mogą się powiększyć miejsce ukąszenia, czy nie tworzy się rumień, który jest objawem
nawet do 12 mm choroby.
Objawy odkleszczowego zapalenia mózgu są podobne do obja-
wów grypy, więc jeśli po 7–14 dniach od ukąszenia kleszcza pojawi
się złe samopoczucie, należy zgłosić się do lekarza. Przeciwko od-
kleszczowemu zapaleniu mózgu można się zaszczepić.
Innymi pasożytami zewnętrznymi człowieka są świerzbowce
(il. 2.12), które wywołują chorobę zwaną świerzbem. Żyją najczę-
ściej w skórze rąk i nóg, ale mogą występować na całym ciele czło-
wieka albo zwierzęcia, powodując przykre swędzenie. Świerzbowce
drążą wąskie, długie kanały w naskórku, którym się odżywiają. Za-
każenie świerzbem następuje przez bezpośredni kontakt z człowie-
2.12 Świerzbowce są
niewidoczne gołym okiem. kiem chorym, np. przez podanie ręki, korzystanie z tej samej odzieży
Mają zaledwie do 0,3 mm czy pościeli. Świerzbowcami można się zakazić także od zwierząt
długości domowych lub gospodarskich.
48
0604_881341_Biologia_6_DRUK.indd 48 04.06.2019 11:31:11
