Page 46 - biologia 6

Przekonaj się

Obserwacja budowy zewnętrznej raka

Potrzebne materiały: wylinka raka lub żywy okaz raka z hodowli, lupa.

Opis czynności:

1 Obejrzyj pancerz raka, zwracając szczególną uwagę na jego części ciała.
2 Policz odnóża i wyróżnij ich grupy. Obserwuj poszczególne rodzaje odnóży przez lupę.

Wynik obserwacji: Naszkicuj po jednym przykładzie każdego rodzaju odnóży.

Znaczenie skorupiaków

Skorupiaki planktonowe mają duże znaczenie w przyrodzie, gdyż są pokarmem innych zwierząt, głów-
nie ryb. Niektóre ssaki (np. walenie, takie jak płetwal błękitny) również żywią się planktonem, przede
wszystkim krylem. Hodowcy ryb akwariowych karmią swoich podopiecznych także skorupiakami plank-
tonowymi, np. rozwielitkami. Głównie dzięki drobnym skorupiakom zachodzi proces biologicznego sa-
mooczyszczania się wód, gdyż zwierzęta te żywią się zawieszoną w wodzie martwą materią organiczną
i przeciwdziałają jej gniciu. Duże skorupiaki (takie jak raki i homary), odżywiając się szczątkami organi-
zmów, oczyszczają dna wód. Niektóre skorupiaki są biologicznymi wskaźnikami jakości wód, np. kiełże.
Wiele gatunków jest cenionych jako pokarm człowieka, są to np. raki, homary, krewetki, kraby i langusty.

W skrócie

Stawonogi to najliczniejsza grupa zwierząt. Charakteryzują się odnóżami, których człony są połączone
stawami. Ich ciało składa się z głowy, tułowia i odwłoka lub głowotułowia i odwłoka. Pokryte jest chity-
nowym pancerzem, stanowiącym szkielet zewnętrzny. Wzrost stawonogów jest możliwy dzięki linieniu.

Do stawonogów należą: skorupiaki, pajęczaki, owady i wije.
Cechą wspólną skorupiaków jest: życie głównie w środowisku wodnym, chitynowy pancerz twardszy niż
u innych stawonogów, podział ciała na głowotułów i odwłok oraz liczne zróżnicowane odnóża.

Czy już umiesz? Sprawdź się!

1 Na przykładzie dowolnego stawonoga omów charakterystyczne cechy tej grupy zwierząt.

2 Wyjaśnij, na czym polega wzrost skokowy stawonogów.
3 Powiedz, od czego pochodzi nazwa skorupiaki.

4 Podaj przystosowania raka do życia w wodzie.

44

0604_881341_Biologia_6_DRUK.indd 44 04.06.2019 11:31:02