Page 85 - biologia 6
P. 85

Przekonaj się


          Obserwacja ryb w akwarium


          Potrzebne materiały:   akwarium z rybami, np. w sklepie zoologicznym
                                                                                             pokrywa skrzelowa
          Opis czynności:
           1   Obserwuj przez kilka minut dwa gatunki ryb. Zwróć uwagę na wielkość,
               kształt i kolor ciała, ruch płetw.

           2   Zaobserwuj, jak się poruszają pokrywy skrzelowe ryb. Policz, ile razy w ciągu minuty pokrywy odsłaniają skrzela.
               Czy częstotliwość ruchów zależy od tego, czy ryba w danym momencie płynie?

          Wynik obserwacji:      Wypisz w zeszycie różnice między obserwowanymi rybami oraz liczbę ruchów pokryw
                               skrzelowych, gdy ryba pływa.

          Wniosek:             Sformułuj wniosek i zapisz go w zeszycie.






          Do rozpoznawania otoczenia rybom służą rozwinięte oczy i dobry
          węch, ale bardzo ważna jest także linia naboczna. Znajduje się
          ona po obu stronach ciała i składa z zespołu komórek zmysłowych,
          działających jak zmysł dotyku, a częściowo także słuchu (il. 3.5). Nie-
          które gatunki ryb pływają w większych grupach zwanych ławicami,
          co zwiększa szanse na przeżycie podczas ataku drapieżników. Koor-                        linia naboczna
          dynację w ruchu ławicy zapewnia właśnie linia naboczna.
                                                                                         3.5    Linia naboczna
                                                                                         zbudowana jest z licznych
          Rozmnażanie
                                                                                         komórek zmysłowych. Komórki
          Ryby są w większości jajorodne i rozdzielnopłciowe. Samice                     te są wrażliwe na drgania wody
          składają  ikrę,  czyli  jaja  otoczone  galaretowatą  osłonką.  Jest  ich
          bardzo dużo; po złożeniu ikra jest zapładniana przez samce, które              Jajorodność – sposób
          polewają ją mleczem zawierającym gamety męskie. Jaja są zwykle                 rozmnażania zwierząt
                                                                                         polegający na składaniu jaj,
          ukryte wśród roślin lub w dołku wygrzebanym w dnie. Z nich wy-                 z których po zapłodnieniu
          kluwa się potomstwo nazywane narybkiem. Młodych ryb jest bar-                  wykluwają się młode osobniki.
          dzo dużo, ale tylko nieliczne przeżyją. Dzieje się tak, ponieważ na-           Tarło – okres godowy ryb,
          rybek jest łatwą zdobyczą dla wielu drapieżników, a większość ryb              podczas którego ryby składają
          nie opiekuje się swoim potomstwem. Wyjątkiem pod tym względem                  jaja, często poprzedzony
          są np. cierniki, które budują gniazda i chronią złożoną w nich ikrę.           zachowaniami godowymi.
          Okres, w którym ryby składają jaja, nazywany jest tarłem. Często               Zachowania godowe – zacho-
          poprzedzają  go  zachowania  godowe.  Polegają  one  np.  na  od-              wania samic i samców podczas
          bywaniu „tańców”, które mają zwiększyć atrakcyjność partnerów,                 okresu rozmnażania mające na

          czasami także na zmianie ubarwienia skóry.                                     celu zwabienie partnera.

                                                                                  83



   0604_881341_Biologia_6_DRUK.indd   83                                                                      04.06.2019   11:32:32
   80   81   82   83   84   85   86   87   88   89   90