Page 90 - biologia 6

Do porozumiewania się oraz obserwacji środowiska płazy wykorzystują wzrok i słuch. Ich ciało po-
krywa wilgotna, przepuszczalna dla wody skóra, co na lądzie naraża je na wysychanie. Dlatego w skórze
płazów znajdują się liczne gruczoły, które wydzielają śluz. Zapewnia on wilgotność skóry na lądzie,
co częściowo chroni zwierzę przed wysychaniem, a w wodzie zmniejsza opór ciała podczas pływania.
U płazów występują różne narządy wymiany gazowej, umożliwiające pobieranie tlenu z powietrza
i wody. Dorosłe osobniki oddychają tlenem zawartym w powietrzu i wykorzystują do tego workowate
płuca. Powietrze jest do nich pobierane za pomocą ruchów jamy gębowej (il. 3.7). Ważnym narządem
wymiany gazowej jest też skóra (il. 3.8). Tlen łatwo przenika przez skórę, gdyż jest cienka i wilgotna.

1 2

Żaba połyka powietrze i zatrzymuje je Zużyte powietrze jest wypychane
w dole jamy gębowej z płuc

3

Jama gębowa się zamyka. Świeża Płuca płaza
porcja powietrza wędruje z jamy
gębowej do płuc
3.8 U wodnej żaby Telmatobius
3.7 Wymiana gazowa przez płuca jest wspomagana przez jamę gębową, culeus większość wymiany gazowej
która działa jak pompa odbywa się przez skórę

Inne cechy płazów
• Podobnie jak ryby płazy są zwierzętami zmiennocieplnymi. Przetrwanie chłodnych pór roku
umożliwia dorosłym osobnikom zakopywanie się w jamach pod ziemią lub w mule. Potrzeby życiowe
w tym okresie zmniejszają się do minimum. Taki stan nazywamy odrętwieniem lub hibernacją.
• Dorosłe osobniki płazów są drapieżne, żywią się bezkręgowcami i ich larwami.
• U płazów kręgosłup i czaszka są całkowicie skostniałe, a więc nie występują w nim elementy chrzęstne.
• Śluz na skórze często zawiera substancje toksyczne lub drażniące, które odstraszają drapieżniki.

Rozmnażanie

Płazy są rozdzielnopłciowe i jajorodne. W okresie godowym samice składają do wody lub w wil-
gotnym miejscu dużą liczbę jaj, które są posklejane galaretowatą substancją. Jaja płazów nazywane są
skrzekiem. Do zapłodnienia jaj dochodzi przed ich złożeniem lub po ich złożeniu i zależy to od gatun-
ku płaza. Zwierzęta te przechodzą rozwój złożony. Z jaj wykluwają się larwy, zwane kijankami, które
wyglądają zupełnie inaczej niż osobniki dorosłe: żyją wyłącznie w wodzie i mają skrzela.

88

0604_881341_Biologia_6_DRUK.indd 88 04.06.2019 11:33:00