Page 139 - biologia 8

Liczba wymarłych gatunków zwierząt [tys.] 60 8 7 6 5 4 3 Populacja ludzka [mld]
50
40
30
20
10
0
1800 1810 1820 1830 1840 1850 1860 1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2 1 0

4.11 Populacja ludzka a wymieranie kręgowców

Czy pozbycie się patogenów i chwastów byłoby korzystne?
Niekiedy ludziom wydaje się, że wszystkie organizmy wywołujące choroby –
bakterie, protisty chorobotwórcze i grzyby chorobotwórcze – powinno się wy-
tępić. Nic bardziej mylnego. Przeprowadzono doświadczenie sprawdzające,
jak organizmy glebowe wpływają na kiełkowanie nasion. W lesie równiko-
wym z gleby bogatej w nasiona wyeliminowano grzyby. Okazało się, że po ich
usunięciu zaczęło kiełkować dużo mniej nasion, a biocenoza była znacznie
uboższa. Dlaczego? Usunięcie grzybów uniemożliwiło roślinom wchodzenie
w mykoryzę. W utrzymaniu różnorodności gatunkowej pomagały też grzybo-
we patogeny. Gdy je wyniszczono, rośliny dominujące w środowisku zaczęły
się intensywnie rozprzestrzeniać i eliminować te rzadsze i cenniejsze, bo grzy-
by chorobotwórcze już nie ograniczały wzrostu ich populacji. Eksperyment
wykazał, że organizmy wywołujące choroby także są potrzebne w przyrodzie
– regulują liczebność innych gatunków.
Zazwyczaj w miejscach zmienionych przez człowieka różnorodność bio-
logiczna jest znacznie mniejsza niż w ekosystemach naturalnych lub w nie-
wielkim stopniu zaburzonych jego działalnością. Z trawnika czy z pola są
usuwane rośliny, które wydają się niepotrzebne. Jednak obecność chwastów
(il. 4.12), czyli roślin towarzyszącym uprawom, jest ważna. Zapewnia bowiem 4.12 Chabry i maki na polu zboża
większą różnorodność biologiczną i jest warunkiem zachowania dynamicz- nie cieszą rolników, ale świadczą
nej równowagi w przyrodzie. Oszacowano, że na 1 gatunek rośliny przypada o większej bioróżnorodności
przynajmniej 6 gatunków grzybów. Ich obecność również przyczynia się do
utrzymania stabilności ekosystemu.

Ciało człowieka to środowisko życia
Wewnątrz twojego ciała i na skórze żyją setki innych organizmów. Dominują
wśród nich bakterie. W jelitach człowieka żyje ok. 200 gatunków organizmów
bezjądrowych. Do mieszkańców naszych ciał należą też grzyby, np. drożdże.
Wielu z nas, choć o tym nie wie, w mieszkach włosowych rzęs żywi wydzielina-
mi gruczołów drobne roztocza – nużeńce (il. 4.13). Te niemal nieruszające się
pajęczaki całe życie spędzają w ukryciu. W sumie znamy ok. 5 tys. gatunków
maleńkich organizmów, które zasiedlają ludzkie ciało. Masa drobnoustrojów
żyjących w organizmie dorosłego człowieka może wynosić 2 kg. 4.13 Nużeńce

137