Page 171 - biologia 8
P. 171
Wykaz dysponentów praw autorskich do obrazów i zdjęć zamieszczonych w publikacji:
Biologia. Podręcznik dla klasy ósmej szkoły podstawowej
BE&W (SCIENCE SOURCE – chromosomy w komórce, s. 16, podział komórki, s. 17; BSIP RM – noworodek podczas testów, s. 36; SCIENCE SOURCE – szalka
z grzybnia, s. 92, bakterie brodawkowe, s. 95; IMAGEBROKER RM – zooplankton, s. 106); BE&W/Alamy (latimeria, s. 52, czaszka parantropa, s. 68, porost brodaczka
kędzierzawa, s. 141); EAST NEWS: A. BARRINGTON BROWN, GONVILLE & CAIUS COLLEGE/Science Photo Library (model helisy DNA Watsona i Cricka, s. 13);
WOJCIECH FRANUS/REPORTER (skamieniałości z Krasiejowa, s. 49); JOHN SIBBICK/Science Photo Library (gigantopitek, s. 53); JOSE ANTONIO PENAS/Science
Photo Library (Homo erectus, s. 66); s. ENTRESSANGLE/E. DAYNES (australopitek, s. 67); JOHN BAVARO FINE ART (Homo sapiens, s. 67); JOHN BAVARO FINE ART/
Science Photo Library (neandertalczyk, s. 67); MENAHEM Science Photo Library (ślady stóp australopiteka, s. 66); KAHANA/AFP (rekonstrukcja człowieka z Jaskini
Denisowej, s. 70); TOMASZ RYTYCH/REPORTER (skup złomu, s. 128); Flickr: Ryan Somma (głowa człowieka z wyspy Flores, s, 64); GettyImages: Tim Boyle (głowa
australopiteka, s. 64); Koppert Biological Systems (mszyce Macrosiphum euphorbiae, s. 161); Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN (ISEZ PAN) oraz
Instytut Archeologii UJ (IA UJ) (kości mamuta, s. 136); Shutterstock: Daniel Heighton (mózg, s. 8); Ljupco Smokovski (nastolatka, s, 8); Rawpixel.com (ludzie, s. 8);
Edgloris Marys (komórki, s. 9); Jose Luis Calvo (nić DNA, s. 9); Master1305 (psy, s. 9); Unique Vision (ogrod. s. 9); Lebendkulturen.de (rozwielitka, s. 11); Triff (wkręt, s. 12);
Winai Tepsuttinun (lampki, s. 12); Kateryna Kon (kariotypy, s. 16; plemniki i oocyt, s. 17; chromosomy X i Y, s. 29; drożdże, s. 53; owsiki, s. 87); Africa Studio (dzieci,
niemowlę, s. 17); Samborskyi (rodzina, s. 21); COULANGES (rozłogi truskawki, s. 22); Monkey Business Images (rodzice z dziećmi, s. 22); Rattiya Thongdumhyu
(drożdże, s. 22); kurhan (ludzie, s. 26); ngellodeco (próbki krwi, s. 27); eveleen (tablica okulistyczna, s. 31); VectorMine (cząsteczka hemoglobiny, s. 32);
royaltystockphoto.com (erytrocyty, s. 33); SciePro (anemia sierpowata, s. 33); Denis Kuvaev (osoba z zespołem Downa, s. 36); Bolyuk Studio (rowerzystka, s. 37);
Joshua Resnick (grillowanie, s. 39); NadyGinzburg (spaliny, s. 39); vectorfusionart (dosalanie, s. 39); Lilly Trott (żywność, s. 40); Orla (tyranozaur, s. 46); Viktor Hejna
(hatteria, s. 48); Bjoern Wylezich (mszyca w bursztynie, s. 50); Guillermo Guerao Serra (trylobit, s. 50, patyczak, s. 91); Natalia van D (archeopteryks, s. 50); Warpaint
(mamut, s. 50); Zina Deretsky, National Science Foundation (tiktaalik, s. 50); Podolnaya Elena (skrzypłocz, s. 52); CezaryKorkosz (dzięcioł czarny, s. 55); Free Wind
2014 (Somalijczycy, s. 55); Lee Jorgensen (Innuici, s. 55); Ivan Marjanovic (pszczoły, s. 56); Helge Zabka (żółw słoniowy, s. 57); Jesus Giraldo Gutierrez (dzięcioł duży,
s. 57); Neil Bowman (czarnogłówka, s. 57); Anna Kepa (gałązka świerku, s. 58); gubernat (porost żyłecznik halny, s. 58); hagit berkovich (fenek, s. 58); Sophia
Granchinho (piesiec, zając polarny s. 58); Maximillian cabinet (brzoza, s. 58); Aldona Griskeviciene (ewolucja koni, s. 59); Everett Collection (Karol Darwin, s. 60);
ChiccoDodiFC (pomarańcze, s. 61); dien (malamut, s. 61); Eric Isselee (basset, s. 61); Jim Cumming (wilk, s. 61); Svetography (buldog francuski, s. 61); TrapezaStudio
(Chart rosyjski, s. 61); waćpan (terier walijski, s. 61); bharat kansara (pawie, s. 62); Robert Adami (para krzyżówek, s. 62); Anna Kucherova (kapucynka, s. 63); Don
Mammoser (orangutan, s. 63); Edwin Butter (pawian, s. 63); Ekaterina Pokrovsky (wyrak, s. 63); Eric Gevaert (szympans zwyczajny, s. 63); Margo Basarab (człowiek,
s. 63); Sergey Uryadnikov (szympans karłowaty, s. 63, niedźwiedź brunatny, s. 116); Stephaniellen (goryl, s. 63); teekayu (gibon, s. 63); yakub88 (lemur, s. 63); Irina Bg
(oczy człowieka, s. 66); Vivvi Smak (oczy goryla, s. 66); bimserd (goryl, s. 68); RaveeCG (neandertalczyk, s. 69); sportpoint (sportowiec, s. 70); Dmytro Ostapenko
(pieczarka dwuzarodnikowa, s, 72); Ekaterina Staromanova (pieczarka łąkowa, s. 72); Aleksander Bolbot (las, s. 76, puszcza białowieska. s. 81); BikerBarakuss (łąka,
s. 76); Bildagentur Zoonar GmbH (jelenie na rykowisku, s. 98); max dallocco (Ziemia, s. 78); Bartosz Dziugiel (las, s. 79); Matt Gibson (jeleń, s. 79); Miroslav Hlavko
(sowa, s. 79); Mirshik (żaba na grzybie, s. 79); Tomasz Mazon (las po wichurze, s. 80); Mike Mareen (pole rzepaku, s. 81); mik ulyannikov (szkółka leśna, s. 84); Sahani
Photography (bór sosnowy, s. 84); vo_studio (młoda sosna, s. 84); Jamie Hall (rykowisko, s, 85); Mogens Trolle (likaony, s. 85); WildMedia (jeleń, s. 85); Carmen Rieb
(sporysz, s. 86); ChWeiss (kanianka, s. 86); John Navajo (kukułka i rudzik, s. 86); KPixMining (kleszcz, s, 86); Protasov AN (wesz, s. 86, różnorodność owadów, s. 133);
Vera Larina (pchła, s. 86); D. Kucharski K. Kucharska (motylica, s. 87); Andrzej Kubik (żyrafa, s, 89), Bene_A (słoń, s. 89); colin robert varndell (gąsienica, s. 89); Gertjan
Hooijer (kutner szarotki, s. 89); Manfred Ruckszio (kolce róży, s, 89); MarinaGreen (ciernie akacji, s. 89); Morten Ekstroem (krzyżodziób, s. 89); Wijnand vT (antylopy,
s. 89); Piotr Krzeslak (bielik, s. 90); ArCaLu (zebry, s.91); Coatesy (jeż, s. 91); Dr.MYM (żółw, s. 91); Giedriius (sójka, s. 91); Holly Kuchera (skunks, wilk, s. 91); IanRedding
(bzyg. s. 91); Jay Ondreicka (wąż królewski, s. 91); Krasula (sarna, s.91); Lubos Houska (myszołów, s. 91); Patrick K. Campbell (wąż koralowy, s. 91); Pedro Luna
(gniewosz, s. 91); slowmotiongli (orka, s. 91); Tremor Photography (salamandra, s. 91); Chase Dekker (bóbr, s. 92); Eric Isselee (kret, s. 93); hsagencia (dżdżownica, s. 93);
KangGod (mucha, s. 93); Pakhnyushchy (mysz, s. 93); phichak (komar, s. 93); photomaster (słowik, s. 93); StefanRenner (pszczoła, s. 93); Tsekhmister (wiewiórka, s. 93);
ChaiyonS021 (termity, s. 94); Marcin Perkowski (bocian, s. 94); taviphoto (bogatka, s. 94); DiveSpin.Com (pustelnik i ukwiał. s. 95); Ed Phillips (mrówki i mszyce. s. 95);
krolya25 (łubin, s. 95); nwdph (bąkojady i bawół, s. 95); Richard Whitcombe (błazenki i ukwiały, s. 96); Chaithanya Krishnan (sępy, s. 97); kaschibo (rekin i ryby pilot,
s. 97); Soru Epotok (bażant, s. 98); Tupungato (bazar, s. 105); Dale Lorna Jacobsen (Suche Doliny, s. 106); Dirk van der Heide (rekin rogatek, s. 106); Jubal Harshaw
(fitoplnkton, s. 106); Subphoto (ryba szafirek, s. 106); Pete Niesen (Wielka Rafa Koralowa, s. 107); Edel_s (ćma, s. 108); Tomasash (gąsienice, s, 108); Dennis Jacobsen
(błotniak łąkowy, s. 109); Kazakov Maksim (żółknący liść, s. 109); Lukasz Tyczkowski (krajobraz, s. 109); Marcin Perkowski (błotniak stawowy, s. 109); oel Meijer
(żółknące igły, s. 109); Kristina Vackova (koralowiec, s. 111); Paul Vinten (wróbel, s. 111); Igor Podgorny (granicznik, s. 112); Ivaschenko Roman (chrabszcz, s. 112); Kruglov_
Orda (barczatka, s. 112); Nova Patch (misecznica, s. 112); Paolo Ponga (koral, s. 112); Tomasz Klejdysz (pędrak chrabąszcza, s. 112); Vladimir Zubkov (gąsienica
barczatki, s. 112); Werner Baumgarten (wróbel, s. 112); Aleoks (bodziszek, s. 113); Artesia Wells (przylaszczka, s. 113); Calin Tatu (fiołek, s. 113); Muuraa (pieprznik, s. 113);
Nadezhda Nesterova (knieć, s. 113); PozitivStudija (wrzos, s. 113); Robert Mertl (sromotnik, s. 113); Saku_Alamara (niezapominajka, s. 113); Snufkin_79 (kozłek, s. 113); B.
Forenius (kormorany, s. 115); Charles Francis (wiewiórki, s. 115); Swetlana Wall (chabry, s. 115); Agnieszka Bacal (kardynał szkarłatny, s. 116); vladimir Salman (stonka,
s. 116); Julian Wiskemann (żółwie, s. 117); Pawel Nawrot (mniszki lekarskie, s. 117); Foto-Ruhrgebiet (pajęczyny, s. 119); Rashman (pingwiny, s. 119); Weruu (mrówki, s. 119);
sirithanyarat Noowong (rzęsa, s. 120); LiskaM (szczur, s. 121); PanicAttack (człowiek, s. 121); Rich Carey (żółw, s. 121); Guentermanaus (wycinka puszczy, s. 128); Parilov
(węgiel na rękach, s. 129); Aerovista Luchtfotografie (elektrownia wiatrowa, s. 130); Daniel Turbasa (elektrownia geotermalna, s. 130); Fly_and_Dive (elektrownia
słoneczna, s. 130); Maxim Burkovskiy (elektrownia wodna, s. 130); nostal6ie (elektrownia biomasowa, s. 130); Sadik Yalcin (wodospad, s. 130); Diyana Dimitrova
(panele i wiatrak, s. 131); Polych (kwietnica okazała, s. 133); frantisekhojdysz (wilgotny las równikowy, s. 134, nurek przy rafie, s. 135); 2seven9 (las równikowy i plantacja
palm, s. 134); Ethan Daniels (blaknięcie rafy, s. 135); John A. Anderson (polipy koralowca, s. 135); Richard Whitcombe (wymarła rafa, s. 135); V_E (rafa koralowa, s. 135);
Birute Vijeikiene (maki i chabry, s. 137); wimala namket (nużeniec ludzki, s. 137); Pieter Bruin (płomienica zimowa, s. 138); ViktoriaIvanets (fiołek wonny, s. 138);
Vishnevskiy Vasily (ptaki przy karmniku, s. 138); Alila Medical Media (wydruk z bazy danych DNA, s. 139); Gorodenkoff (naukowiec, s. 139); Krasula (fotopułapka,
s. 139); Microgen (pobieranie próbek ziemi, s. 139); PhotocechCZ (dziki z fotopułapki, s. 139); FOTOGRIN (przejście dla zwierząt, s. 140); Kekyalyaynen (oczyszczalnia,
s. 140); PJ photography (rzeka, s. 140); Ulrich Mueller (recykling odpadów, s. 140); Anastasiia Tymoshenko (dymiący komin, s. 141); anmbph (nawłoć późna, s. 141);
Kochneva Tetyana (wycinka drzew, s. 141) nelic (rozpylanie herbicydów, s. 141) Princess_Anmitsu (uregulowana rzeka, s. 141); Peter Fodor (ryś. s. 143); sanzios (dąb
Bartek, s. 143); Damian Pankowiec (park narodowy, s. 144); Pawel Kazmierczak (rezerwat przyrody, s. 144); Andre Muller (gwiazdosz kwiatuszkowaty, s. 145); Arthur van
der Kooij (rycyk, s. 145); Golubev Dmitrii (grzebiuszka ziemna, s. 145); Joe McUbed (mikołajek nadmorski, s. 145); Sandra Standbridge (gniewosz plamisty, s. 145);
Szczepan Klejbuk (żubr, s. 145); Zadiraka Evgenii (granicznik płucnik, s. 145); Chris Hill (sokół wędrowny, s. 146); Dmitry Eagle Orlov (ogród Keukenhof, s. 147);
JanBeZiemi (Kampinoski PN, s. 149); Milosz Maslanka (Roztoczański PN, s. 150); Oleg Totskyi (Tatrzański PN, s. 150); udmurd (Bieszczadzki PN, s. 150); bayazed (PN
Bory Tucholskie, s. 151); Pavel Szabo (Babiogórski PN, s. 151); MagdaZarebska (Jezioro Łuknajno, s. 152); Altanaka (dziewczynka z lupą, s. 158); Leonid Ikan (kwietnik,
s. 158); Montypeter (pokrzywa, s. 160); Klimek Pavol (motyle na roślinie, s. 162); Chrispictures (targ, s. 163); LeManna (uczeń na rowerze, s. 163); Pinkyone (recykling,
s. 163); Asier Romero (posiłek, s. 164); Kleber Cordeiro (mycie zębów, s. 164); VaLiza (nastolatek pod prysznicem, s. 164); Takao Ishikawa (zdjęcia do doświadczenia,
s. 10); Wikipedia: MRC Laboratory of Molecular Biology (Rosalind Franklin, s. 13); W. & D. Downey (królowa Wiktoria, s. 31); Dominikmatus (Grzegorz Mendel, s. 60);
Ostjan (różanka, s. 96); Flickr by Oregon State University (glony symbiotyczne koralowców, s. 135); BazzaDaRambler (drond dodo, s. 136); Charles Hamilton Smith
(rysunek tura, s. 136); Jerzy Opioła (porost złotorost ścienny, s. 140, porost mąklik otrębiasty, porost mąkla tarniowa, s. 141); Bernd Haynold (porost granicznik płucnik,
s. 141); Lowdown (park krajobrazowy, s. 144); MOs810 (obszar chronionego krajobrazu, s. 144); Adrian Grycuk (pomnik przyrody, s. 145); Daria Konitz (użytek
ekologiczny, s. 145); Siga (gryziel tapetnik, s. 145); Azymut (Rafał M. Socha) (Poleski PN, s. 149); Ralf Lotys (Sicherlich) (Białowieski PN, s. 149); Pudelek (Karkonoski PN,
s. 151); Bogusław Chyła (Słowiński PN, s. 152); s. Rae from Scotland, UK (mszyce Aphis urticaria, s. 161); Wrzecionowski Grzegorz (nosorożec włochaty, s. 50);
Wrzosek Marta (brodawki na korzeniach łubinu, s. 95, kora bez porostów, porost liszajec szary, s. 140; Tetradontophora bielansis, s. 152).