Page 195 - geografia 7
P. 195

Czy wszystkie skały powstały w tym miejscu,

                                                   w którym się znajdują?
                                                   Niektóre skały dotarły na teren współczesnej Polski wraz z lądolodem.
                                                   Mogły zostać przemieszczone po wmarznięciu w lód lodowcowy
                                                    z terenów Skandynawii, ale także z innych obszarów naszego kraju.
                                                    Zachowały się dzięki dość dużej odporności na warunki klimatyczne.
                                                    Zbudowane są np. z granitów, gnejsów czy kwarcytów. Na zdjęciu
                                                    obok: głaz narzutowy znajdujący się w Grodzisku Mazowieckim.






                                              W jaki sposób wykorzystujemy skały?

                                              Ze względu na różnorodność skał,
                                              mają one wiele zastosowań. Piasek
                                              kwarcowy jest używany do wyrobu
          Przeobrażone                        szkła, a także w budownictwie.
                                              Z granitów, marmurów czy z wapieni są
          (metamorfi czne)                     tworzone posadzki i okładziny ścienne.
                                              Ze skał – głównie z granitów i bazaltów
          Niekiedy istniejące na Ziemi        – wykonuje się kostkę brukową. Węgiel
          skały zostają ponownie              spala się w celu pozyskania energii.
          „wciągnięte” pod jej powierzchnię.   Niektóre skały stanowią ozdobę i są   Kostka bazaltowa może służyć do
          Jeśli nie są na tyle głęboko,       zbierane przez kolekcjonerów.       budowy chodników, a pokruszony bazalt
          aby uległy całkowitemu                                                  sypie się pod podkłady kolejowe
          przetopieniu – zostają mocno
          podgrzane lub zgniecione.
          W takich warunkach następuje
          ich przeobrażenie (metamorfoza)
          w skały o nowych cechach.
          Przykłady: gnejsy (powstałe
          z granitów), marmury (powstałe
          z wapieni), kwarcyty (utworzone
          z piaskowców).


                      Gnejs – skała powstała
                         w wyniku mocnego
                               podgrzania     Pierwszy trzon kolumny Zygmunta III   Zamek w Kazimierzu Dolnym został zbu-
                             i częściowego    Wazy wykonano ze zlepieńca          dowany z miejscowych skał wapiennych
                               roztopienia
                                 granitów
                                              Zadanie
                                              Wybierz trzy skały – znalezione w twojej okolicy – a następnie przygotuj na ich
                                              temat notatkę lub prezentację. Skorzystaj ze schematu zamieszczonego niżej.



          Marmur – skała powstała                                           Zapisz datę
          w wyniku mocnego                          Zrób zdjęcie       i miejsce znalezienia   Opisz wygląd skały
          podgrzania
          i częściowego
          roztopienia
          wapieni                              Wyjaśnij pochodzenie     Przedstaw sposób         Czy skała ci się
                                                       skały              wykorzystania        podoba? Dlaczego?



                                                                                   193
                                                                                   3


                                                                                                              28.11.2022   21:34:44
   1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd   193
   1128_883352 _geografia_kl7_LIFT_DRUK.indd   193                                                            28.11.2022   21:34:44
   190   191   192   193   194   195   196   197   198   199   200