Page 58 - geografia 8
P. 58

Ciekawe!                               Kraje naftowe zajmują bardzo różne miejsca na listach międzynarodo-
        Szejk to tytuł arabskiego władcy, a tak-  wych rankingów, kiedy porównujemy gospodarki pod względem wybranych
        że tytuł honorowy duchownego muzuł-  wskaźników. Na przykład Katar (patrz tab. 1.2) – państwo, które osiąga jeden
        mańskiego wyższej rangi. Potocznie tym   z najwyższych wskaźników PKB na mieszkańca (10 miejsce na świecie) – pod
        mianem określa się zamożnych miesz-  względem wskaźnika rozwoju społecznego zajmuje 45 miejsce (wyższą pozy-
        kańców Bliskiego Wschodu, zwłaszcza,   cję osiągnęła Polska, której wskaźnik PKB na mieszkańca jest prawie pięcio-
        kiedy majątek pochodzi ze sprzedaży
        ropy naftowej.                      krotnie niższy). Oznacza to, że nie zawsze wzrost zamożności państwa liczony
                                            za pomocą PKB per capita, który wynika z bogacenia się dzięki eksportowi
                                            ropy naftowej, oznacza wszechstronny rozwój kraju i społeczeństwa. Potrzeba
                                            czasu nim podobny wysoki poziom zostanie osiągnięty w innych sektorach
                                            gospodarki, w tym w służbie zdrowia i edukacji.
                                               Ponadto wskaźniki nie pokazują jeszcze jednego istotnego faktu – dużych
                                            dysproporcji  dochodowych  między  obywatelami.  Najbardziej  zamożnych
                                            mieszkańców Bliskiego Wschodu potocznie określa się mianem szejków, a ich
                                            majątki powstały dzięki handlowi ropą naftową. Niekiedy w rękach tej grupy
                                            skupia się większa część dochodów całego państwa. Nazwiska tych osób poja-
        Na podstawie mapy (il. 1.65) porównaj
        wartość wskaźnika HDI Polski i wybra-  wiają się w rankingach najbogatszych ludzi świata, a większość społeczeństwa
        nych państw rejonu Zatoki Perskiej.  ich kraju (w tym liczni imigranci) żyje na przeciętnym lub niskim poziomie.

                                       120°      60°        0°       60°       120°      180°



                 60°                                                        R  O  S  J  A                60°
                            KANAD A
                                                               POLSKA
                                                      FRANCJA            KAZACHSTAN
                           STANY
                        ZJEDNOCZONE                                                                JAPONIA
                                                    MAROKO                           CHINY
                                                        ALGIERIA LIBIA
                       MEKSYK                                  CZAD              INDIE
                                                        MALI  NIGER  SUDAN
                                     WENEZUELA             NIGERIA   ETIOPIA
                             KOLUMBIA
        0°                                                GABON      KENIA                                       0°
                                      BRAZYLIA                      TANZANIA
                                PERU                       ANGOLA
                                     BOLIWIA
                                                           NAMIBIA      MADAGASKAR
                                                                              50°              AUSTRALIA
                                                            REPUBLIKA
                                                         POŁUDNIOWEJ  40°              60°
                                      ARGENTYNA               AFRYKI
                                                                               IRAN
                                                                       IRAK
                                                                                            30°
                                                                  30°
                                                                             KUWEJT
                 60°                                                                                     60°
                                                                                BAHRAJN
                                                                             KATAR  ZJEDNOCZONE
                                                                       ARABIA      EMIRATY
              1  :  170 000 000                                       SAUDYJSKA    ARABSKIE  20°
                                       120°      60°        0°    20°               OMAN
         Podział państw świata według wskaźnika rozwoju społecznego HDI w 2018 r.
             państwa bardzo wysoko   państwa średnio rozwinięte  brak danych  40°   JEMEN  60°
             rozwinięte
             państwa wysoko rozwinięte  państwa słabo rozwinięte  obszary niezamieszkane  50°   1  :  60 000 000

        1.65    Wskaźnik HDI na świecie (w 2018 r.)

                                       56



                                                                                                              02.07.2021   14:49:13
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   56
   0702_881426 _geografia_kl8_DRUK.indd   56                                                                  02.07.2021   14:49:13
   53   54   55   56   57   58   59   60   61   62   63