Page 117 - 1004_883383_historia_kl4_DRUK.indd

Morze Bałtyckie
W obronie polskości KrólewiecKrólewiecKrólewiecKrólewiecKrólewiecKrólewiecKrólewiec

Wilno
Wilno
Wilno
Gdańsk
W drugiej połowie XIX wieku państwa zaborcze, Niemcy i Rosja, dążyły Gdańsk Wilno
CESARSTW OOO
CESARSTW
do wynarodowienia Polaków oraz narzucenia im obcego języka i odmiennej CESARSTW
NIEMIECKIE
NIEMIECKIE
kultury. Nasi rodacy mieszkający w zaborach pruskim i rosyjskim podjęli jednak NIEMIECKIE
nierówną walkę w obronie polskości. Lepsza była sytuacja Polaków w zaborze (do 1871 r. KRÓLESTWO Mińsk
Mińsk
Mińsk
Mińsk
Mińsk
austriackim. Bez przeszkód mogły się tam rozwijać polska oświata, nauka i kultura. PRUSKIE)
Września
4
2
CESARSTW
CESARSTW
CESARSTW O O O O O O O
CESARSTW
CESARSTW
CESARSTW
CESARSTW
ROSY
ROSY
ROSY
ROSY
ROSY
ROSY
ROSY
ROSYJSKIEJSKIEJSKIEJSKIEJSKIEJSKIEJSKIEJSKIEJSKIEJSKIEJSKIE
ROSY
ROSY
ROSY
3 Lublin
Lublin
Lublin
1 Strajk szkolny we Wrześni 2 Wóz Drzymały Kr
Kr
Kr
Krakówakówakówakówakówakówaków
Kr
Kr
Kr
MONARCHIA
MONARCHIA
W zaborze pruskim nauka w szkołach była prowadzona Niemcy wprowadzali szereg przepisów, za pomocą których chcieli MONARCHIA
niemal wyłącznie w języku niemieckim. Tylko na lekcjach zmusić Polaków do sprzedaży ziemi niemieckim osadnikom. LwówLwów
religii polskie dzieci mogły się modlić, śpiewać i uczyć Gdy wielkopolski chłop – Michał Drzymała – nie otrzymał zgody A USTRO-WĘGIERSKA
po polsku. Jednak i to prawo było naruszane przez władze. władz na postawienie domu na własnym polu, zamieszkał w wozie
W 1901 roku w obronie polskiej mowy stanęły dzieci cyrkowym. Przez 5 lat władze nie były w stanie go z niego usunąć.
z Wrześni. Podczas lekcji religii odmówiły one udzielania Sprawę głośno komentowano na łamach europejskiej prasy, a wóz
odpowiedzi po niemiecku. Za swój sprzeciw były bite. Drzymały stał się symbolem walki o polskość.
granice państw zaborczych w drugiej połowie XIX w.
3 Tajne nauczanie Latający uniwersytet granice Rzeczypospolitej przed I rozbiorem (1772 r.)
granice Królestwa Polskiego (pod panowaniem Rosji)
W szkołach na terenie zaboru rosyjskiego Po powstaniu styczniowym szkoły wyższe z językiem wykładowym polskim
za mówienie po polsku groziły surowe kary.
Zakazane było czytanie polskich książek Rosjanie zamknęli wszystkie
polskie uczelnie. W ich
i czasopism. Aby poznać własną literaturę
i historię, młodzi ludzie uczestniczyli miejsce utworzyli szkoły
z rosyjskim językiem
w tajnych kompletach, podczas których wykładowym. Nasi rodacy
uczyli się języka polskiego, geografii i historii Literatura i sztuka
swojego kraju. przeciwstawiali się temu,
organizując tajną szkołę
wyższą. W obawie
przed wykryciem miejsca Ważną rolę w walce o polskość
zajęć stale zmieniano, stąd odegrały literatura i sztuka.
nazwa uczelni – latający W XIX wieku Polaków na duchu
uniwersytet. W kursach podtrzymywali wybitni polscy
uczestniczyły głównie kobiety, artyści – malarz Jan Matejko,
które nie miały wówczas pisarze Henryk Sienkiewicz,
prawa do studiowania Bolesław Prus, a także
na wyższych uczelniach. powieściopisarka Eliza Orzeszkowa.
Henryk Sienkiewicz Eliza Orzeszkowa Bolesław Prus Jan Matejko
Jadwiga Szczawińska-Dawidowa –
założycielka latającego
uniwersytetu w Warszawie Poszukaj w internecie informacji o dziełach literackich, muzycznych i malarskich, które miały na celu
podtrzymanie Polaków na duchu w trudnym okresie niewoli. Opisz jedno z nich w zeszycie.
115
04.10.2022 11:36:02
1004_883383_historia_kl4_DRUK.indd 115 04.10.2022 11:36:02
1004_883383_historia_kl4_DRUK.indd 115