Page 128 - 1004_883383_historia_kl4_DRUK.indd
P. 128

Link do wiedzy Walka o granice                                 e e                                 Ł O T W A                                3

                                                                                                                 Kłajpeda
                                                                                                                 Kłajpeda
                                                                                                                 Kłajpeda
                                                                                                                 Kłajpeda
                          Walka o granice                                                         t t  y y  c c  k k  i i  Kłajpeda  LIT W A                       Połock   Dźwina
                                                                         Bornholm
                                                                         Bornholm          B B  a a  ł ł
                                                                          (duń.)
                          W latach 1918–1922 Polacy bohatersko            (duń.)  r r  z z  e e                              Niemen  KOWNO
                          walczyli o jak najkorzystniejszy                  M  o o                        Królewiec                          Wilno
                                                                            M
                                                                                                          Królewiec
                          przebieg granic swojego państwa.
                                                                                          Gdańsk
                                                                                          Gdańsk
                                                                                          Gdańsk
                                                                                          Gdańsk
                                                                                          Gdańsk
                                                                                          Gdańsk
                                                                                          Gdańsk
                                                                                          Gdańsk
                                                                                          Gdańsk
                                                                                          Gdańsk
                                                                                          Gdańsk
                                                                                          Gdańsk Wolne Wolne olne olne olne olne
                                                                        Kołobrzegołobrzegołobrzegołobrzegołobrzegołobrzegołobrzegołobrzegołobrzegołobrzeg
                                                                                                            P r u s
                                                                        Kołobrzeg                Miasto MMMMMMiasto iasto iasto iasto iasto iasto iasto iasto iasto iasto iasto iasto iasto iasto   P r u s y   y
          1                                                                    Y  Y  Y     Janowoowo Gdańsk  W s c c  iemiec)           1920 Lida            Mińsk
                                                                                                 Gdańsk
                                                                                                 Gdańsk
                                                                                                 Gdańsk
                                                                                                 Gdańsk
                                                                                                 Gdańsk
                                                                                                 Gdańsk
                                                                                                 Gdańsk
                                                                                                 Gdańsk
                                                                                                 Gdańsk
                                                                                                 Gdańsk
                                                                                                        W s c h o d n i e e e e e e e e
                                                                                                        W s c h o d n i i i i i i i
                                                                                                        W s c h h h
                                                                                                        W s c h o d d d d d
                                                                                                        W s
                                                                                                        W s c h o d n n n n n n
                                                                                                        W s c h o o o o
                                                                                                            (do Niemiec)
                                                                                                            (do Niemiec)
                                                                                                            (do Niemiec)
                                                                                                                iemiec)
                                                                                                            (do N Niemiec)
                                                                                                                                                                R O S J A
                                                                                           Jan
                                                                                                             Olsztyn
                                                                                                             Olsztyn
                                                                                                             Olsztyn
                                                                                                             Olsztyn
                                                                              C  C                           Olsztyn         1920             Nowogródek
                                                                                                                               Grodno
                                                                                Piła
                                                                                Piła                                          Białystok                    S O W I E C K A                 Wojna polsko-bolszewicka
                                                                                              T T T T
                                                                            M  M              Toruńoruńoruńoruńoruńoruńoruń                                        (od 1922 r. ZSRS)       O przebiegu wschodniej granicy Polski zdecydowała
                                                                                                         1920                                                                      Dniepr  wojna z Rosją sowiecką. Władzę w tym kraju zdobyli
                                                                                                         1920
                                                                                                          Nasielsk
                                                                                                          Nasielsk                                                                         bolszewicy. Dążyli oni do zniszczenia Polski. W 1920 roku
                                                                              P P Poznań
                                                                               oznań
                                                                               oznań
                                                                               oznań
                                                                               oznań
                                                                           E  E  E  Poznań                        Radzymin                               Prypeć                            ich armie najechały od wschodu nasz kraj. Losy wojny
                                                                                                                  Radzymin
                                                                                  1 1                  WARSZAWA      1920       Bug  Brześć Litewski  Pińsk           Mozyrz               rozstrzygnęły się pod Warszawą w sierpniu 1920 roku.
                                                                                                       W
                                                                                                       WARSZAWA
                                                                                                       WARSZAWA
                                                                                                                     1920
                                                                                                            AW
                                                                                                             W
                                                                          I  I                                                                         3                                   W Bitwie Warszawskiej Polacy zwyciężyli wojska
                                                                                 Leszno
                                                                                 Leszno
                                                                                 Leszno
                                                                                 Leszno
                                                                                 Leszno    Kalisz                                                                                          bolszewickie i zmusili je do odwrotu. Dzięki poświęceniu
                                                                                 Leszno
                                                                                 Leszno
                                                                                           Kalisz
                                                                          Głogów                                                                                                           całego narodu Polska ocaliła swoją niepodległość
                                                                          Głogów w
                                                                                                                  Dęblin
                                                                          N  N                                    Dęblin     Wieprz                                                        i zdobyła znaczne obszary na wschodzie. Na zdjęciu:
                                                                                                                                                                                           żołnierki z Ochotniczej Legii Kobiet w 1920 roku.
                                                                                                 W                          Lublin
                                                                                                 Wa
                                                                                                 Warta
                                                                                                 Warta
                                                                             Wrocław
                                                                             Wrocław  Od
                                                                                                              Kielce
         Powstanie wielkopolskie                                                      Odra  Opole             Kielce            Zamość           Łuck                                     4
                                                                                      Odra
                                                                                          Opole
                                                                                          Opole
                                                                                          Opole
                                                                                          Opole
                                                                                          Opole
                                                                                          Opole
                                                                                          Opole
                                                                                          Opole
                                                                                          Opole
         Mieszkańcy Wielkopolski nie chcieli żyć dłużej pod władzą                  Góra św. Anny
                                                                                          . Anny
                                                                                          . Anny
                                                                                    Góra św. Anny
                                                                                       a św. Anny
                                                                                          . Anny
                                                                                          . Anny
                                                                                          . Anny
                                                                                          . Anny
                                                                                          . Anny
                                                                                                                 Wisła
         niemiecką. 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu wybuchło powstanie.                                          Wisła
                                                                                                  K K Katowice
                                                                                           1921
                                                                                           1921
                                                                                           1921
                                                                                           1921
         Z czasem objęło ono cały region. Po zaciętych walkach                             1921   Katowice                  San                                           Berdyczów
                                                                                                     Kraków
         z Niemcami Polacy wyzwolili Wielkopolskę. Powyżej: obraz Leona                         2 2  Kraków                            4   Zadwórze
                                                                                     Opawaawa
         Prauzińskiego, uczestnika powstania. Artysta uwiecznił na nim               Op                                            Lwów
                                                                                                Cieszyn
                                                                                                Cieszyn
                                                                                                Cieszyn
         atak powstańców na garnizon niemieckiej policji w Poznaniu.                            Cieszyn                      Przemyśl        1920
                                                                          C
                                                                          C  Z  E E                                                 1918
                                                                             Z
          2                                                                 Brno   C   H                   Preszówreszów               Stryj
                                                                                   C
                                                                                       H
                                                                            Brno
                                                                                                           P
                                                                                                                                                        Podolski
                                                                                                                                       Stanisławów     Kamieniec
                                                                                          O S Ł O W A C J
                                                                                          O S Ł O W A C J A A
                                                                                                                                                       Czerniowce   Dniestr
                                                                        Dunaj
                                                                                   Bratysława
                                                                           ODRODZENIE
                                                                                            W
                                                                           ODRODZENIE PAŃSTWA PAŃSTPAŃSTP
                                                                                            W
                                                                        WIEDEŃ              WA A                              Cisa
                                                                                POLSKIEGO
                                                                                POLSKIEGO
                                                                             W L
                                                                             W LATACH 1918–1922ATATA ATAT CH 1918–1922
                                                                                    100
                                                                                        150
                                                                                             200 km
                                                                           0 0  5050  100  150  200 km
                                                                                                                                                                                           Bitwa o Lwów
                                                                              g
                                                                              granice Rzeczypospolitej ranice Rzeczypospolitej                                                             W 1918 roku Lwów został opanowany przez Ukraińców,
                                                                              po 1922
                                                                              po 1922 r.r.
                                                                              ziemie wyzwolone w 1918 r.wolone w 1918 r.
                                                                              ziemie wyz                                                                                                   którzy chcieli przyłączyć miasto do swojego państwa.
                                                                              ziemie przyłączone do Polski Polski
                                                                              ziemie przyłączone do                                                                                        W odpowiedzi polscy mieszkańcy Lwowa chwycili za broń
                                                                              w latach 1919–1922
                                                                              w latach 1919–1922                                                                                           i wyzwolili miasto. W walkach wzięło udział wielu uczniów
                                                                              zasięg powstania owstania
                                                                              zasięg p                                                                                                     i studentów. Nazywano ich Orlętami Lwowskimi. Powyżej:
                                                                              wiel
                                                                              wielkopolskiegokopolskiego                                                                                   młodzi obrońcy Lwowa na obrazie Wojciecha Kossaka.
                                                                              zasięg powstań śląskichowstań śląskich
         Powstania śląskie                                                    zasięg p
         W latach 1919–1921 polska ludność Górnego Śląska                     najazd
                                                                              najazd wojsk bolszewickich wojsk bolszewickich
                                                                              na
         zorganizowała trzy powstania przeciw Niemcom. Miały one              na Polskę w 1920 r.Polskę w 1920 r.                                                                          1.  Które wydarzenia zdecydowały o przebiegu
                                                                              najdalszy zasięg pochodu
         na celu włączenie tego regionu do naszego państwa.                   najdalszy zasięg pochodu                                                                                        wschodniej granicy Polski, a które miały wpływ
                                                                              wojsk bolszewickich w 1920 r.ojsk bolszewickich w 1920 r.
                                                                              w
         Dzięki waleczności powstańców Polska zyskała ważny                   Bitwa Warszawskawa WarszWarszW  awska
                                                                              Bit
         gospodarczo obszar Górnego Śląska, zamieszkiwany w dużej                                                                                                                             na kształt zachodniej granicy naszego państwa?
                                                                              miejsca ważniejszych bitewważniejszych bitew
         części przez Polaków. Powyżej: powstańcy śląscy.                     miejsca                                                                                                      2.  Przedstaw sylwetkę jednego z bohaterów walk
                                                                                                                                                                                              o granice Polski w omawianym okresie.
                                        126
   1004_883383_historia_kl4_DRUK.indd   126                                                                   04.10.2022   11:36:22
                                                                                                              04.10.2022   11:36:22
   1004_883383_historia_kl4_DRUK.indd   126
   123   124   125   126   127   128   129   130   131   132   133