Page 145 - historia 5

1
Biskup krakowski Wincenty Kadłubek
o konflikcie Bolesława ze Stanisławem 1 Wincenty Kadłubek (ok. 1150–
A gdy prześwięty biskup krakowski Stanisław nie mógł odwieźć go [kró- 1223) – kronikarz na dworze księ-
2
la Bolesława] od tego okrucieństwa [względem zdrajców], najpierw gro- cia Kazimierza Sprawiedliwego,
zi mu zagładą królestwa, wreszcie wyciąga ku niemu miecz klątwy. Atoli biskup krakowski.
[jednak] on, jak był zwrócony w stronę nieprawości, w dziksze popada 2 Odwieźć – tu: zniechęcić ko-
szaleństwo, […]. Rozkazuje więc przy ołtarzu, […] nie okazując usza- goś do czegoś, odwieść.
nowania ani dla stanu, ani dla miejsca, ani dla chwili – porwać biskupa. 3 Świętokradztwo – zbezczesz-
[…] sam podnosi świętokradzkie ręce, sam odrywa oblubieńca od łona czenie lub znieważenie świętego
4
3
oblubienicy, pasterza od owczarni. […] Świętego bezbożnik, miłosier- miejsca, osoby lub przedmiotu.
nego zbrodniarz, biskupa niewinnego najokrutniejszy świętokradca roz- 4 Oblubieniec – tu: ten, kogo się
szarpuje, poszczególne członki na najdrobniejsze cząstki rozsiekuje […]. szczególnie wyróżnia.

Źródło: Wincenty Kadłubek, Kronika polska, przeł. B. Kürbis, Wrocław 2003

1 Narysuj tabelę. W jednej rubryce wpisz określenia używane przez kronikarza wobec biskupa, a w drugiej
– w stosunku do króla. Której z tych osób kronikarz jest bardziej przychylny? Dlaczego?

2 Która relacja – Galla Anonima czy Wincentego Kadłubka – jest twoim zdaniem bardziej obiektywna?
Uzasadnij odpowiedź.

W skrócie

Za panowania Mieszka II nastąpił poważny kryzys państwa
Piastów. Z królestwa Polska ponownie stała się księstwem,
zaś polscy władcy musieli uznać zwierzchność cesarza.
Klasztor w Mogilnie
Po śmierci Mieszka II w Polsce wybuchło powstanie ludowe
skierowane przeciwko panom feudalnym oraz Kościołowi.
Sytuację w kraju opanował Kazimierz Odnowiciel.
Niezależność Polsce przywrócił Bolesław Śmiały. W 1076 roku
otrzymał on koronę królewską. Popadł jednak w konflikt z biskupem
Stanisławem, został wygnany i musiał zrezygnować z tronu.

Czy już umiesz?
Kazimierz Odnowiciel i Bolesław
Śmiały, zwany również Szczo-
1 Powiedz, w czym przejawiał się kryzys monarchii piastowskiej
za panowania Mieszka II i Kazimierza Odnowiciela. drym, zasłużyli się jako fundato-
rzy wielu klasztorów i kościołów.
2 Wskaż przyczyny i skutki wybuchu powstania ludowego w XI wieku.
Kazimierzowi przypisuje się za-
3 Wyjaśnij, dlaczego Bolesław II otrzymał od potomnych przydomki łożenie klasztoru w Mogilnie nie-
Śmiały i Szczodry. daleko Gniezna.

143

0626_historia_.indd 143 02.07.2018 11:55:35