Page 38 - historia 5

Ustrój – zasady prawne okre- W ojczyźnie demokracji
ślające sposób sprawowania
władzy w państwie. W Atenach narodziła się demokracja, czyli rządy ludu. Ustrój
ten różnił się od tego, który panował w starożytnym Egipcie, gdzie
faraon sprawował samodzielną władzę. W Atenach każdy pełno-
prawny obywatel miał równy wpływ na politykę polis. Najwyższą
władzę sprawowało zgromadzenie ludowe. W jego obradach
uczestniczyli wyłącznie obywatele. Dyskutowali oni o ważnych spra-
wach polis i podejmowali decyzje większością głosów. Dotyczyły one
na przykład wypowiedzenia wojny, zawarcia pokoju lub nałożenia
nowych podatków. Postanowienia zgromadzenia ludowego reali-
zowali urzędnicy, których wyłaniano w drodze losowania spośród
obywateli Aten. Tylko nieliczne urzędy – np. strategów (dowódców
wojskowych) – obsadzano przez wybór.
Ateńczycy byli dumni z demokracji. Pilnowali, by żaden polityk
nie skupiał w swoich rękach zbyt dużej władzy. Dlatego powołali

Perykles sprawował w latach instytucję zwaną ostracyzmem. Było to głosowanie, podczas któ-
444–429 p.n.e. ważny urząd rego Ateńczycy zapisywali na glinianych skorupkach (ostrakonach)
stratega. Był jednym z twórców imiona osób działających, ich zdaniem, na szkodę demokracji. Oby-
demokracji ateńskiej. watel, który zebrał najwięcej głosów, musiał opuścić Ateny na 10 lat.

Komu przysługiwały prawa w demokracji ateńskiej?
Prawa polityczne w starożytnych Atenach przysługiwały wyłącznie obywatelom. Do tej grupy należeli
tylko pełnoletni mężczyźni urodzeni w Atenach, których rodzice byli Ateńczykami.

Obywatele Aten Mieszkańcy Aten pozbawieni praw politycznych

Pełnoletni mężczyźni, Cudzoziemcy – przybysze Kobiety i dzieci Niewolnicy
Ateńczycy z innych polis

36

0626_historia_.indd 36 02.07.2018 11:52:22