Page 61 - historia 5

Republika rzymska
Według tradycji Romulus został pierwszym królem Rzymu. Po nim
miastem władało jeszcze sześciu monarchów. Panowanie ostatniego
z nich było wyjątkowo okrutne, dlatego też wygnano go z miasta.
Dzięki ustaleniom historyków wiemy, że po upadku królew-
skich rządów u schyłku VI wieku p.n.e. w Rzymie wprowadzono
republikę. Ten sposób sprawowania władzy różnił się od monarchii,
w której król piastował rządy samodzielnie i dożywotnio. Rzymianie
zaczęli traktować państwo jako rzecz publiczną (łac. res publica), czyli
dobro wspólne wszystkich obywateli. W republice rzymskiej, tak jak
w demokracji ateńskiej, istniało zgromadzenie ludowe, w którym Senatorowie mieli
brali udział wszyscy obywatele. Jego rola była jednak znacznie mniej- doświadczenie w sprawach
sza niż w starożytnych Atenach i ograniczała się niemal wyłącznie państwowych i cieszyli się
do zatwierdzania lub odrzucania prezentowanych uchwał. dużym szacunkiem. Spośród
Spośród zaproponowanych kandydatów zgromadzenie wybierało obywateli wyróżniali się
urzędników, którzy na co dzień zajmowali się bieżącymi sprawami ubiorem – nosili białe togi
państwa. Na przykład utrzymanie porządku było zadaniem edylów. z czerwonymi obszyciami.
Z kolei sprawy fi nansowe spoczywały na kwestorach. Najważniej-
si byli jednak dwaj konsulowie, którzy stali na czele państwa. Konsul – najwyższy urzędnik
Wszyscy urzędnicy sprawowali swoją funkcję przez określony czas, w okresie republiki rzymskiej,
najczęściej przez rok. Przy podejmowaniu decyzji musieli się liczyć m.in. dowodził armią, zwoływał
z opiniami senatu. Instytucja ta, złożona z byłych urzędników, od- zgromadzenie ludowe i posie-
grywała kluczową rolę w kierowaniu państwem. dzenia senatu.

Grecki historyk Polibiusz o uprawnieniach senatu rzymskiego
[…] ma on [senat] przede wszystkim władzę nad skarbem publicznym;
mianowicie zarządza wszystkimi dochodami i tak samo wydatkami. Nie
mogą bowiem kwestorowie na poszczególne potrzeby żadnego czynić wy-
datku bez uchwały senatu, z wyjątkiem wydatku zarządzonego przez kon-
sulów. […] Także jeśli do kogoś poza Italią należy wysłać poselstwo bądź

w celu załagodzenia sporów, […] bądź dla przyjęcia ludu w poddaństwo,
bądź wreszcie dla wypowiedzenia wojny – tenże senat ma o to staranie.

Źródło: Polibiusz, Dzieje,
w: G. Chomicki, S. Sprawski, Starożytność. Teksty źródłowe…
Kuria julijska przy Forum
1 Wymień sprawy, jakimi zajmował się rzymski senat. Romanum była miejscem
obrad senatu rzymskiego
2 W jakiej sytuacji senatorowie nie musieli zatwierdzać wydatków? w starożytności.

59
59

0626_historia_.indd 59 02.07.2018 11:52:45