Page 43 - historia 8

Lądowanie w Normandii i utworzenie frontu zachodniego
Dnia 6 czerwca 1944 r. na francuskim wybrzeżu rozpoczęła się najwięk-
sza operacja morsko-desantowa w dziejach. Dowodził nią amerykański gen.
Dwight Eisenhower [czyt. dłajt ajzenhałer]. Celem operacji było utworze-
nie frontu zachodniego w Europie. W pierwszym jej dniu ponad 150 tysięcy
żołnierzy amerykańskich, brytyjskich i kanadyjskich wylądowało na plażach
Normandii w północnej części okupowanej Francji. Alianci zdobyli kilka
przyczółków. Do końca czerwca na francuskim wybrzeżu wylądowało jesz- Dnia 6 czerwca 1944 r.
cze 800 tysięcy żołnierzy alianckich, w tym jednostki polskie (I Dywizja Pan- do najcięższych walk doszło
cerna). Udana inwazja zapoczątkowała operację Overlord [czyt. ołwelord]. na plaży Omaha. Na tym odcinku
W jej trakcie alianci złamali zacięty opór Niemców w Normandii i natar- żołnierze amerykańscy napotkali
li w głąb Francji. Decydujące znaczenie miało zwycięstwo odniesione pod silny opór niemieckiej dywizji
odbywającej właśnie ćwiczenia
Falaise [czyt. falez] w sierpniu 1944 r. Pod koniec miesiąca siły Wolnych wojskowe. Na zdjęciu: lądowanie
Francuzów wkroczyły do Paryża. Na początku września 1944 r. sprzymie- Amerykanów na plaży Omaha.
rzeni skierowali się na Belgię i Holandię. By przyspieszyć sforsowanie Renu,
we wrześniu 1944 r. przeprowadzili operację desantową Market-Garden.
Około 20 tysięcy spadochroniarzy zostało zrzuconych w Holandii na tyłach
Niemców. Komandosi mieli zająć główne przeprawy na rzece. Zakładano,
że w ciągu kilku dni dotrą do nich brytyjskie wojska pancerne. Na skutek
błędów popełnionych przez marszałka Montgomery’ego alianci ponieśli duże
straty w bitwie pod Arnhem [czyt. arnem] w Holandii. Klęska chwilowo
zatrzymała pochód na wschód.
W grudniu 1944 r. Niemcy niespodzianie przystąpili do kontrofensy-
wy w Ardenach w południowej Belgii. Jednak alianci powstrzymali ten
atak. W lutym 1945 r. ruszyło ostateczne natarcie wojsk sprzymierzonych.
Po niespełna trzech miesiącach zachodni sojusznicy zajęli tereny Niemiec
na wschód od Renu (po rzekę Łabę) i południową część kraju. Pod koniec
kwietnia 1945 r. w miejscowości Torgau nad Łabą doszło do spotkania wojsk Spotkanie amerykańskich
i sowieckich żołnierzy w Torgau
amerykańskich i brytyjskich z Armią Czerwoną, która natarła na Niemcy nad Łabą 26 kwietnia 1945 r.
od wschodu. Zdjęcie propagandowe

Brytyjski fotograf prasowy o walkach na plaży Omaha w Normandii

Amerykańskie łodzie desantowe zbliżały się z falą przypływu do brzegu; musiały pokonać niebezpieczne przeszkody
ukryte w wodzie pełnej min […]. Dość dużo min wybuchało w wodzie i na brzegu. Gdy na ląd wyszły pierwsze od-
działy, zostały skoszone krzyżowym ogniem niemieckich karabinów maszynowych. Kolejne musiały iść po trupach
swoich kolegów i dopiero wtedy, kiedy wielu poległo, nacierającym udało się uchwycić grunt pod nogami. […]
W czasie desantu setki samolotów zapewniały ochronę z powietrza. Ten parasol lotniczy znakomicie wpływał
na nastroje w oddziałach. […] Na niebie nie było miejsca, w którym nie byłoby widać jakiejś eskadry, lecącej to w tym,
to w innym kierunku. Tuż nad naszymi głowami huczały bombowce i druzgotały niemieckie umocnienia.
Źródło: Kronika II wojny światowej, tłum. M. Zeller, K. Żak, Warszawa 2004

Jakie znaczenie psychologiczne dla żołnierzy miało wsparcie lotnictwa?

41