Page 116 - 880824_Muzyka 5

3.7 Piękno muzyki Stanisława Moniuszki

Podejmij temat O Wysłuchaj pieśni Stanisława Moniuszki Krakowiaczek. Czy rytm
krakowiaka podkreśla żywiołowy charakter utworu?

Krakowiaczek

Wesół i szczęśliwy krakowiaczek ci ja,
A mój konik siwy raźno się uwija.
Stanisław Moniuszko Uwijaj się, raźno bież,
Krakowiaczek Podkówkami ognia krzesz...

Stanisław Moniuszko jest najwybitniejszym – po Chopinie –
twórcą polskiego stylu narodowego w muzyce XIX wieku. Począt-
kowo muzyki uczyła go matka, później kształcił się pod kierunkiem
wybitnych profesorów, a w 1837 roku podjął studia w Berlinie. Po
założeniu rodziny zamieszkał w Wilnie, gdzie pełnił funkcję organi-
sty w kościele św. Jana, był również dyrygentem wileńskiego teatru
i nauczycielem gry na fortepianie.
Lata, w których żył Moniuszko, to trudny okres w historii Polski.
Zaborcy niszczyli dzieła naszej kultury narodowej, zamykali teatry,
a wszystkie utwory poddawali ostrej cenzurze (kontroli).
Moniuszko jako wielki patriota postanowił za wszelką cenę po-
Stanisław Moniuszko pularyzować ojczystą muzykę. Jednym ze sposobów dotarcia do ro-
(1819-1872) daków było wydanie serii zeszytów zawierających zbiory polskich
pieśni do śpiewania w domu.
Tak pisał autor Śpiewników domowych:
Śpiewnik mój zawierać będzie zbiór śpiewów na jeden głos z towarzyszeniem
fortepianu. Wiersze starałem się wybrać z najlepszych poetów.

Kompozytor pisał muzykę do tekstów wybitnych artystów, takich
jak Adam Mickiewicz, Józef Ignacy Kraszewski, choć narażał się
tym samym na kłopoty ze strony władz. Moniuszce udało się za ży-
cia wydać 6 zeszytów pieśni pod wspólnym tytułem Śpiewnik domowy.
Kolejnych 6 zeszytów ukazało się już po śmierci kompozytora. Zbiór
Śpiewnik domowy zawierał ok. 300 pieśni. Wśród nich najbardziej zna-
ne to m.in.: Dziad i baba, Krakowiaczek, Pieśń wieczorna, Prząśniczka,
Kozak, Świtezianka, Chochlik, Znasz-li ten kraj.

114