Page 28 - 881309_plastyka

2.2 Rzeźbione opowieści

Średniowieczna rzeźba figuralna w kamieniu, związana z architek-
turą, była umieszczana w tympanonach, na kapitelach kolumn oraz
wokół drzwi wejściowych. Oprócz scen figuralnych głowice kolumn
pokrywały ornamenty roślinne w formie wijących się łodyg, liści,
poprzeplatanych linii oraz fantastycznych zwierząt. Wspaniałym
przykładem dekoracji rzeźbiarskiej są portale, w których pole nad
wejściem wieńczył półkolisty tympanon, często z płaskorzeźbą, np.
postaci Chrystusa Tronującego – w pozycji siedzącej, z jedną ręką
uniesioną do błogosławieństwa, drugą zaś trzymającą Pismo Święte.

Doskonałym dziełem romańskim są zdobienia Drzwi Gnieź-

nieńskich, wykonanych w brązie i pochodzących z końca XII wie-
ku (1170). Ich powierzchnię pokrywa 18 reliefów przedstawiających
sceny z życia św. Wojciecha. Otacza je bordiura (ozdobny pas)
z motywami roślinnymi i zwierzęcymi. Rzeźba gotycka w przewa-
żającej części była związana z architekturą. Umieszczano ją w ołta-
Drzwi Gnieźnieńskie, XII wiek rzach, ambonach czy portalach.

Wyszukaj Galerię Sztuki Śred-
niowiecznej na kanale YouTube
Muzeum Narodowego w War-
szawie i podziwiaj dzieła pol-
skiego średniowiecza.

po lewej:
Kapitel kolumny romańskiej
przedstawiający scenę
z życia św. Benedykta,
kościół św. Marii Magdaleny
w Vézelay [czyt. wezle],
Francja, XII wiek

po prawej:
Królewski portal katedry
w Chartres [czyt. szartr],
Francja, XIII wiek 1. Gdzie możemy zobaczyć średniowieczne rzeźby?

2. Czym jest bordiura?

26