Page 73 - przyroda 4
P. 73
Przekonaj się
Jak się zmienia tętno pod wpływem wysiłku?
Potrzebne materiały: zegarek z sekundnikiem lub stoper, długopis, kartka.
Przebieg doświadczenia:
1 Obserwacje najlepiej przeprowadzić w parach. Jedna osoba mierzy czas i zapisuje
wyniki. Druga wykonuje czynności zgodnie z opisem. Potem następuje zamiana ról.
wyniki. Druga wykonuje czynności zgodnie z opisem. Potem następuje zamiana ról.
O
2 Osoba badana przykłada trzy środkowe palce do nadgarstka, gdzie można wyczuć soba badana przykłada trzy środkowe palce do nadgarstka, gdzie można wyczuć
tętnicę, i delikatnie ją przyciska. Będzie liczyć uderzenia w czasie wyznaczonym
przez drugą osobę. Druga osoba daje sygnał rozpoczęcia badania i odmierza
jedną minutę. Wynik należy zapisać.
3 Osoba badana wykonuje 10 przysiadów i ponownie liczy uderzenia tętnicy
w nadgarstku, w czasie mierzonym przez druga osobę. Wynik należy zapisać.
4 Następuje zamiana ról.
Obserwacje: Przerysujcie podaną tabelę do zeszytu
i zapiszcie w niej wyniki.
Tętno
(liczba uderzeń w ciągu 1 minuty)
Wniosek: Porównajcie wyniki tętna przed wysiłkiem Badane osoby
i po wysiłku, a następnie określcie, czy przed wysiłkiem po wysiłku
tętno zmieniło się po wysiłku. Jak myśli- osoba nr 1
cie, dlaczego tak się dzieje? Sformułujcie
osoba nr 2
wniosek i zapiszcie go w zeszycie.
Sprawnie działający układ krwionośny
Wiesz już, jak ważną rolę odgrywa układ krwionośny. Jego narząd
– serce – nieustannie pracuje, zapewniając krążenie krwi w całym
organizmie. Aby układ krwionośny działał sprawnie, warto pamiętać
o kilku zasadach.
• Nie wolno lekceważyć takich chorób, jak grypa czy angina, bo w wy Ciekawe!
padku niedoleczenia mogą one doprowadzić do uszkodzenia serca.
• Regularnie uprawiaj sport, a po wysiłku pamiętaj o odpoczynku. Czerwony barwnik krwi, hemoglo-
bina, zawiera żelazo. Jeśli w or-
• Nie jedz tłustych potraw. U osób, które spożywają dużo tłusz ganizmie brakuje żelaza, możemy
czów, w starszym wieku tętnice mogą się zwężać i twardnieć, co odczuwać zmęczenie, senność,
utrudnia przepływ krwi. mieć zawroty głowy, a nasza skó-
• Nie jedz słonych potraw. ra może stać się blada. Jest to
• Unikaj dymu z papierosów. jeden z objawów anemii, inaczej
• Nie denerwuj się niepotrzebnie. nazywanej niedokrwistością.
71
07.10.2022 11:56:42
1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd 71
1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd 71 07.10.2022 11:56:42