Page 73 - przyroda 4
P. 73

Przekonaj się


          Jak się zmienia tętno pod wpływem wysiłku?


          Potrzebne materiały:   zegarek z sekundnikiem lub stoper, długopis, kartka.

          Przebieg doświadczenia:
           1     Obserwacje najlepiej przeprowadzić w parach. Jedna osoba mierzy czas i zapisuje
                 wyniki. Druga wykonuje czynności zgodnie z opisem. Potem następuje zamiana ról.
                 wyniki. Druga wykonuje czynności zgodnie z opisem. Potem następuje zamiana ról.
                   O
           2       Osoba badana przykłada trzy środkowe palce do nadgarstka, gdzie można wyczuć soba badana przykłada trzy środkowe palce do nadgarstka, gdzie można wyczuć
                 tętnicę, i delikatnie ją przyciska. Będzie liczyć uderzenia w czasie wyznaczonym
                 przez drugą osobę. Druga osoba daje sygnał rozpoczęcia badania i odmierza
                 jedną minutę. Wynik należy zapisać.

           3       Osoba badana wykonuje 10 przysiadów i ponownie liczy uderzenia tętnicy
                 w nadgarstku, w czasie mierzonym przez druga osobę. Wynik należy zapisać.
           4     Następuje zamiana ról.

          Obserwacje:     Przerysujcie podaną tabelę do zeszytu
                        i zapiszcie w niej wyniki.
                                                                                                 Tętno
                                                                                      (liczba uderzeń w ciągu 1 minuty)
          Wniosek:        Porównajcie wyniki tętna przed wysiłkiem   Badane osoby
                        i po wysiłku, a następnie określcie, czy                   przed wysiłkiem     po wysiłku
                        tętno zmieniło się po wysiłku. Jak myśli-  osoba nr 1
                        cie, dlaczego tak się dzieje? Sformułujcie
                                                                   osoba nr 2
                        wniosek i zapiszcie go w zeszycie.






          Sprawnie działający układ krwionośny

          Wiesz już, jak ważną rolę odgrywa układ krwionośny. Jego narząd
          – serce – nieustannie pracuje, zapewniając krążenie krwi w całym
          organizmie. Aby układ krwionośny działał sprawnie, warto pamiętać
          o kilku zasadach.
          •  Nie wolno lekceważyć takich chorób, jak grypa czy angina, bo w wy­        Ciekawe!
             padku niedoleczenia mogą one doprowadzić do uszkodzenia serca.
          •  Regularnie uprawiaj sport, a po wysiłku pamiętaj o odpoczynku.            Czerwony barwnik krwi, hemoglo-
                                                                                       bina, zawiera żelazo. Jeśli w or-
          •  Nie  jedz  tłustych  potraw.  U  osób,  które  spożywają  dużo  tłusz­    ganizmie brakuje żelaza, możemy
             czów, w starszym wieku tętnice mogą się zwężać i twardnieć, co            odczuwać zmęczenie, senność,
             utrudnia przepływ krwi.                                                   mieć zawroty głowy, a nasza skó-
          •  Nie jedz słonych potraw.                                                  ra może stać się blada. Jest to
          •  Unikaj dymu z papierosów.                                                 jeden z objawów anemii, inaczej
          •  Nie denerwuj się niepotrzebnie.                                           nazywanej niedokrwistością.

                                                                                  71



                                                                                                              07.10.2022   11:56:42
   1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd   71
   1007_883353_przyroda_KL4_2022_LIFTING_DRUK.indd   71                                                       07.10.2022   11:56:42
   68   69   70   71   72   73   74   75   76   77   78