Page 58 - 880617_TECHNIKA_5_

Historia krosna tkackiego

Przyjmuje się, że pierwsze tkaniny powstały około 7 tysięcy lat temu.
Do ich wyrobu służyły początkowo prymitywne krosna, które z czasem były
udoskonalane. Dynamiczny rozwój tkactwa nastąpił w XVIII wieku, kiedy
skonstruowano pierwsze krosna mechaniczne. Od tej pory produkcja tkanin
stawała się coraz łatwiejsza i szybsza.

Najstarszym urządzeniem tkackim była pionowo ustawiona
rama składająca się z dwóch wkopanych w ziemię słupów.
W ich górnej części znajdowała się pozioma belka, do której
przywiązywano pasma skórzanych rzemieni, lian lub łyka
i obciążano je glinianymi lub kamiennymi ciężarkami.
Pasma te pełniły funkcję osnowy. Pomiędzy nimi tkacz –
przy użyciu cienkiej listewki, na której owinięta była nić –
przeprowadzał nitkę wątku naprzemiennie: nad parzystymi
i pod nieparzystymi nitkami osnowy. Powstawała w ten sposób
tkanina o prostym płóciennym splocie.

Rekonstrukcja
pierwszego krosna

Przesmyk tkacki
W 1738 roku
angielski sukiennik
John Kay [czyt. dżon
kej] zbudował krosno
tkackie z prostym,
ręcznym mechanizmem
przerzutowym.
Wynalazek umożliwiał
szybkie wprowadzanie
ruchomego czółenka
z nawiniętą nitką
wątku do przesmyku
znajdującego się między
nitkami osnowy.
Czółenko z zapasem nitki Krosno pomysłu Kaya

56