Page 55 - 880617_TECHNIKA_5_

Centralne Muzeum
Włókiennictwa w Łodzi

W placówce można zobaczyć,
jak wyglądała tkalnia z przeło-
mu XIX i XX wieku. Zwiedzający
mają możliwość poznania daw-
nych technik włókienniczych
oraz zobaczenia zabytkowych
narzędzi i maszyn, również pod-
czas pracy. Muzeum mieści się
w Białej Fabryce – jednym z naj-
ciekawszych zespołów budyn-
ków przemysłowych w Polsce.

Nowoczesne maszyny przędzalnicze

W dzisiejszych czasach przędzenie przebiega zupełnie inaczej.
W procesie tym wykorzystywane są nowoczesne maszyny przę-
dzalnicze, na których uzyskuje się przędzę o precyzyjnie określonej
grubości i wytrzymałości. Zanim jednak z przędzy powstanie wy-
rób włókienniczy, musi ona przejść czyszczenie, bielenie, barwienie
i krochmalenie. Tak przygotowana przędza nadaje się do wyrobu
nici, sznurów, tkanin, dzianin, plecionek i innych produktów włó-
kienniczych.

Tkanina

Wynalezienie metody wytwarzania przędzy zapoczątkowało rozwój
włókiennictwa. Pierwsze wyroby tkaninopodobne były prymitywne, wątek osnowa
przełomowy okazał się za to sposób ich produkcji. Jego podstawę
stanowił warsztat tkacki (krosno) zbudowany z dwóch osadzonych
w ziemi pionowych słupów i ułożonej na nich poprzecznej belki.
Przywiązywano do niej pasma lin lub rzemyków obciążonych na
dole kamieniami. Następnie przeplatano między nimi kolejne pas-
ma, co z czasem pozwalało uzyskać wyrób przypominający tkaninę.
Sposoby produkcji tkanin stopniowo udoskonalano. Z czasem
zmieniały się budowa krosna i rodzaje stosowanych splotów, nie-
zmieniony pozostał jednak podstawowy układ dwóch przeplatają-
cych się nitek – osnowy i wątku. Osnowa przebiega wzdłuż tkani-
ny, a wątek – prostopadle do niej. Budowa splotu

53