Page 119 - wos 8

Wzorce postaw obywatelskich

Przykłady postaw obywatelskich można zaobserwować w codziennym życiu. W polskim społeczeństwie nie brakuje
ludzi odważnych, aktywnych i kreatywnych, którzy chcą zmieniać otaczającą rzeczywistość tak, aby wszystkim żyło się
bezpieczniej i lepiej. Warto dodać, że historię naszego kraju tworzyło wielu wybitnych Polaków, którzy niewątpliwie
stanowią wzór postawy obywatelskiej. Oto kilka przykładów.

Eugeniusz Kwiatkowski (1888–1974) – chemik, ekonomista, polityk, przed II wojną światową
wicepremier i minister skarbu. Inicjator i realizator rozbudowy portu w Gdyni oraz floty handlowej.
W czasie studiów był członkiem młodzieżowych organizacji niepodległościowych „Zet” i „Zarzewie”
oraz Polskich Drużyn Strzeleckich. Podczas I wojny walczył w Legionach Polskich. Aktywnie działał
w ZHP. W latach międzywojennych ocalił i umocnił niezależność gospodarczą Polski, niezbędną
do utrzymania niepodległości. Został odznaczony (pośmiertnie) Orderem Orła Białego.

Maria Dąbrowska (1889–1965) – pisarka, tłumaczka, nauczycielka geografii, działaczka społeczna.
Za powieść „Noce i dnie” kilkakrotnie nominowana do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury.
W czasie I wojny światowej związana była z ruchem ludowym i niepodległościowym. Należała
do grona postępowych działaczy i pisarzy inicjujących akcje protestacyjne w obronie praw
obywatelskich. Podczas okupacji przebywała w Warszawie, brała aktywny udział w podziemnym
życiu kulturalno-oświatowym oraz w powstaniu warszawskim. Grób pisarki znajduje się w Alei
Zasłużonych na Powązkach w Warszawie.

Irena Sendlerowa (1910–2008) – pielęgniarka, działaczka społeczna. W czasie studiów w Warszawie
odbywała praktykę w Domu Sierot założonym i prowadzonym przez Janusza Korczaka, od 1932 roku
pracowała w dziale prawnym Sekcji Pomocy Matce i Dziecku przy Wolnej Wszechnicy Polskiej.
W czasie II wojny światowej organizowała pomoc dla Żydów. W sierpniu 1943 roku weszła
w skład referatu dziecięcego powołanego przy „Żegocie” (Radzie Pomocy Żydom). Wraz ze
współpracownikami uratowała 2,5 tysiąca żydowskich dzieci. Po wojnie angażowała się w działania
społeczne. Należała do Ogólnopolskiej Ligi do Walki z Rasizmem. W 1965 roku została uhonorowana
tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Odznaczona Orderem Orła Białego.

Hilary Koprowski (1916–2013) – polski lekarz, wirusolog i immunolog. Po wybuchu II wojny światowej
wyemigrował do USA, gdzie poświęcił się pracy naukowej. W 1950 roku odkrył skuteczną szczepionkę
przeciwko wirusowi polio, wywołującemu chorobę Heinego-Medina. Dzięki jego wpływom
borykająca się z epidemią polio Polska otrzymała dziewięć milionów dawek leku. W 1959 roku
wprowadzono masowe szczepienia, co zatrzymało rozprzestrzenianie się choroby. Lekarz założył
Fundację im. Koprowskich, mającą na celu wspieranie rozwoju nauki w Polsce oraz naukowej
współpracy polsko-amerykańskiej. Kawaler Orderu Uśmiechu, odznaczony Orderem Orła Białego.

Jacek Kuroń (1934–2004) – instruktor harcerski, historyk, współzałożyciel Komitetu Obrony
Robotników w 1976 roku. Po roku 1989 dwukrotnie był ministrem pracy i polityki socjalnej.
Kawaler Orderu Orła Białego. W okresie PRL walczył o swobody obywatelskie, organizował pomoc
dla represjonowanych robotników z Radomia i Ursusa oraz ich rodzin. Sam był represjonowany
i kilkakrotnie skazany za antykomunistyczną działalność. Przyczynił się do opracowania pierwszej
ustawy o bezrobociu i utworzenia Funduszu Pracy. Zasłynął dzięki akcjom społecznym: Fundacja
„Pomoc Społeczna SOS”, „zupy Kuronia”, „Podarujmy dzieciom lato, podarujmy zdrowie”. Do języka
polskiego na stałe wszedł termin „kuroniówka” na określenie zasiłku dla bezrobotnych.

117