Page 17 - biologia5
P. 17

Więcej na temat                        [μm]
                                                         komórka mięśniowa
                                                                            komórka tłuszczowa
          Rozmiary komórek                        200
                                                                                         żeńska komórka
          Komórki są zróżnicowane nie tylko                                                 rozrodcza
          pod względem kształtu, ale i wiel-      150                                                  plemnik
          kości.  U  ramii  indyjskiej  mogą
          mieć one długość nawet 50 cen-          100                                                       krwinka
          tymetrów  –  to  rekordowa wiel-                                                                czerwona
          kość w świecie roślin. Jednymi           50
          z najdłuższych komórek u zwierząt
          są natomiast komórki nerwowe
          żyrafy, które osiągają nawet 450          0
          centymetrów. Większość komó-
          rek jest jednak znacznie mniej-     Jedną z największych komórek człowieka jest komórka tłuszczowa, a ma zaledwie
          sza. Można je oglądać dopiero        150 mikrometrów. Krwinka czerwona ma tylko 8 mikrometrów. Oznacza to, że tysiąc
          pod mikroskopem, który wielo-        krwinek czerwonych ułożonych w jednym rzędzie miałoby długość ziarenka ryżu
          krotnie powiększa obraz obser-       Mikrometr [μm] – jedna tysięczna milimetra, czyli jedna milionowa metra.
          wowanych obiektów.                   1 μm = 0,001 mm = 0,000001 m





          W skrócie


                Jądro komórkowe, błona komórkowa, ściana komórkowa, cytoplazma, mitochondrium, wakuola
               i chloroplast to podstawowe elementy budowy komórki.

                W komórce bakteryjnej nie ma wielu organellów, które są obecne w komórkach roślinnych i zwierzęcych
               (np. jądra komórkowego i mitochondrium).

                Białka, cukry, tłuszcze, kwasy nukleinowe, woda i sole mineralne to podstawowe związki chemiczne
               występujące w organizmach. Odgrywają bardzo ważną rolę, głównie jako składniki budulcowe
               oraz źródło energii.

                Do najważniejszych pierwiastków budujących ciała organizmów należą: węgiel, wodór, tlen, azot,
               siarka i fosfor.





          Czy już umiesz? Sprawdź się!

           1    Wyjaśnij, dlaczego pierwiastki biogenne są określane jako „tworzywo życia”.

           2    Podaj funkcje trzech wybranych związków chemicznych występujących w organizmie.

           3    Wymień organella, które pozwolą na odróżnienie komórki:
               a)    roślinnej od zwierzęcej,
               b)    roślinnej od bakteryjnej,
               c)    zwierzęcej od bakteryjnej.

                                                                                  15



   0625_Biologia_5_.indd   15                                                                                 25.06.2018   13:26:42
   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22