Page 18 - biologia5

W organizmach występuje bardzo wiele pierwiastków – nie tylko te, które są niezbędne do istnienia życia (czyli
biogenne) – a zapotrzebowanie na nie jest zróżnicowane. Te, których potrzebujemy w dużych ilościach, są określane jako
makroelementy. Zalicza się do nich pierwiastki biogenne oraz sód, potas, wapń, magnez i chlor. Pierwiastki pobierane
w niewielkich ilościach nazywa się mikroelementami (to np. żelazo) i ultraelementami (jak np. selen). Codzienne posiłki
powinny być na tyle urozmaicone, aby dostarczać organizmowi wszystkich potrzebnych mu składników.
Mimo że wiele pierwiastków występuje w organizmie w niewielkich ilościach, to odgrywają w nim ważne role. Ich
niedobór może być przyczyną złego samopoczucia, a nawet prowadzić do rozwoju chorób. Na przykład, niedobór żelaza
powoduje spadek liczby krwinek czerwonych, co może wywołać chorobę zwaną anemią lub niedokrwistością. Poziom
niektórych pierwiastków w organizmie można określić dzięki badaniom krwi.

Zawartość żelaza w organizmie można
określić po zbadaniu we krwi poziomu
hemoglobiny – białka zawartego
w czerwonych krwinkach, a także poziomu
ferrytyny – białka odpowiedzialnego
za magazynowanie żelaza we krwi i innych
tkankach. Zbyt niski poziom ferrytyny
wskazuje na niedobór żelaza.

1 Odczytaj z tabeli powyżej, ile wynosi zalecana dzienna dawka
żelaza dla ciebie. Następnie zapoznaj się z tabelą obok, w której
wymieniono produkty bogate w żelazo. Opracuj w zeszycie listę
tych produktów spożywczych, zaczynając od tych, które w 100
gramach zawierają najwięcej żelaza.
Policz, ile musiałbyś/musiałabyś zjeść gramów danego
produktu, aby zaspokoić dzienne zapotrzebowanie twojego
organizmu na żelazo.
2 Wymień pierwiastki, których niedobór wpływa na:
a) funkcjonowanie układu nerwowego; b) pracę serca; c) budowę kości.

16
16

0625_Biologia_5_.indd 16 25.06.2018 13:26:42