Page 46 - biologia5

Podstawowe czynności życiowe – odżywianie, oddychanie, wydalanie, wzrost, rozmnażanie i reakcja
na zmiany w środowisku – zachodzą we wszystkich organizmach. Na ilustracji pokazano przykładową
komórkę roślinną i wskazano organella, w których zachodzi oddychanie tlenowe i fotosynteza.

Mitochondrium
Organellum, w którym zachodzi oddychanie tlenowe.
Oddychanie tlenowe pozwala uzyskać większą ilość
energii niż fermentacja.
cukier + tlen energia + dwutlenek węgla + woda

Chloroplast
Organellum, w którym zachodzi fotosynteza. Dzięki
temu procesowi organizmy samożywne uzyskują
składniki pokarmowe.
dwutlenek węgla + woda światło cukier + tlen

Fermentacja może przebiegać w różny sposób, stąd wyróżniamy:
• fermentację mlekową: cukier kwas mlekowy + energia
• fermentację alkoholową: cukier alkohol etylowy + dwutlenek węgla + energia

Czy już umiesz? Sprawdź się!

1 Przedstaw hierarchiczną budowę organizmów wielokomórkowych.
2 Podaj nazwy elementów komórki, w których zachodzą wymienione procesy:
a) fotosynteza, b) oddychanie tlenowe, c) fermentacja.
Wymień grupy organizmów, w których komórkach obecne są wymienione przez ciebie elementy.

3 Podczas fotosyntezy do powietrza jest uwalniany jeden z pierwiastków biogennych.
Podaj nazwę tego pierwiastka. Wymień czynniki, które mogą wpływać na intensywność fotosyntezy.

4 Wymień nazwy związków chemicznych będących dla organizmów źródłem energii.

5 Podaj nazwy procesów komórkowych, w wyniku których powstają podane substancje:
a) cukier, b) dwutlenek węgla, c) alkohol.

6 Wyjaśnij, czym są gatunek i królestwo. Na jakiej podstawie organizm jest zaliczany do każdej z tych grup?

7 Wyjaśnij, dlaczego wirusy nie są zaliczane do organizmów.
8 Wymień drogi, którymi dochodzi do zakażenia wirusami. Podaj po jednym przykładzie wirusa
rozprzestrzeniającego się w dany sposób.

44
44

0625_Biologia_5_.indd 44 25.06.2018 13:27:47