Page 64 - biologia5

PRZYPADKOWE ODKRYCIE

PIERWSZEGO A NTYBIOTYKU

grzybnia grzyba pleśniowego
Dla większości z nas pojawienie się pleśni na obszar, na którym wydzielana
jedzeniu albo jakimś przedmiocie oznacza, że przez grzyba penicylina
produkt, lub daną rzecz, trzeba wyrzucić. Gdyby uniemożliwiła wzrost bakterii
podobnie rozumował szkocki uczony Aleksander
Fleming, zapewne nie otrzymałby Nagrody No-
bla, a ludzkość nie poznałaby penicyliny – pierw-
szego antybiotyku.
Fleming zajmował się badaniami nad bak-
teriami chorobotwórczymi i hodował je w swoim
laboratorium na szalkach, czyli płytkich naczy-
niach wypełnionych galaretowatą pożywką. Gdy
3 września 1928 roku po powrocie z wakacji wrócił
do pracy, zauważył, że jedna z szalek prawdopo- galaretowata
dobnie nie była szczelnie zamknięta, bo pojawiła pożywka – wyleczeni pacjenci – zmarli pacjenci
się na niej niebieskawa pleśń. Co ciekawe, bak- wypełniająca
szalkę
terie – choć pokrywały niemal całą szalkę – nie bakterie, które wyrosły na pożywce
rosły w pobliżu grzybni. Fleming uznał, że pleśń (bakterii jest tak wiele, że ich
musi wydzielać do podłoża substancję szkodliwą skupiska są widoczne gołym okiem)
dla bakterii. To dawało szansę na stworzenie no-
wego, skutecznego leku! Szalka, na której wyhodowano bakterie i grzyba pleśniowego 1932 1942 1952 1962
Od przypadkowego odkrycia do wyprodu- – podobnie mogła wyglądać słynna szalka Fleminga
kowania czystej penicyliny – tak nazwano nową
substancję – droga była jednak daleka. Oczysz-
czony antybiotyk zdołał uzyskać dopiero austra-
lijski naukowiec Howard Florey [czyt. hołard flori].
W 1940 roku przeprowadził on eksperyment na
ośmiu myszach zakażonych bakteriami. Cztery
osobniki, które otrzymały penicylinę, szybko wy-
zdrowiały. Pozostałe nie przeżyły. Dwa lata póź-
niej 33-letnia Amerykanka Anne Miller stała się
pierwszą osobą, której antybiotyk uratował życie.
W historii medycyny rozpoczął się zupełnie nowy
rozdział.

Aleksander Fleming w swoim laboratorium w 1943 roku
Aleksander Fleming w swoim laboratorium w 1943 roku
62
62

0625_Biologia_5_.indd 62 25.06.2018 13:28:16