Page 57 - biologia 6
P. 57

Rozmnażanie i rozwój                                                           Przeobrażenie – przemiana
                                                                                         larwy w osobnika dorosłego
          Owady są rozdzielnopłciowe i rozmnażają się płciowo. Przechodzą                w rozwoju złożonym owadów.
          rozwój złożony, a więc taki, w którym występuje larwa – młodociany
          osobnik, niezdolny do rozrodu. Larwy wylęgają się z zapłodnionych              Ciekawe!
          jaj, złożonych przez samicę. Muszą one przejść szereg zmian w trak-
          cie kolejnych linień, zanim staną się osobnikami dorosłymi, zdolny-
          mi do rozmnażania. Zmiany te nazywamy przeobrażeniem.
            Jeżeli  larwa,  przed  przekształceniem  się  w  osobnika  dorosłego,
          przechodzi w stadium poczwarki, przeobrażenie nazywamy zupeł-
               . Występuje np. u chrabąszczy (il. 2.20), motyli, pszczół i much.
          nym. Występuje np. u chrabąszczy (il. 2.20), motyli, pszczół i much.
                                                                                         gąsienica          pędrak               czerw
                                                                                         Larwy owadów mają różnorodną
                                                                                         postać oraz noszą rozmaite na-
                                                                                         zwy. Larwa motyli to gąsienica,
                              larwa                      poczwarka                       natomiast larwa chrabąszcza to
                             (pędrak)
                                                                                         pędrak. Robakowate, ślepe i bez-
                                                                                         nogie larwy pszczół nazywamy
                                                                                         czerwiami.
                  jaja
                                                                                         Ciekawe!


                                                    owad dorosły
          2.20    Chrabąszcz majowy przechodzi przeobrażenie zupełne, w którym wyróżnia
          się takie stadia rozwojowe jak larwa i poczwarka


            U niektórych owadów (np. prostoskrzydłych, ważek) nie występu-
          je stadium poczwarki, a larwa wyglądem może przypominać postać
          dorosłą (jest jednak mniejsza i nie ma skrzydeł). Taki rozwój nazywa-          Owady  wytwarzają  specjalne
          my przeobrażeniem niezupełnym (il. 2.21).                                      substancje — feromony — o za-
                                                                                         pachu  charakterystycznym  dla
                                                                                         każdego gatunku. Zawartość tej
                                                                                         substancji w powietrzu (czyli stę-
                                                                                         żenie) jest bardzo mała, mimo to
                               larwa                        larwa
                                                                                         samce niektórych ciem wyczu-
                                                                                         wają je nawet z odległości 3 km.
                                                                                         Feromony są wykorzystywane
                                                                                         przez człowieka do ogranicza-
                   jaja                                                                  nia  liczebności  niepożądanych
                                                                                         owadów w uprawach leśnych.
                                                                                         Substancję wabiącą umieszcza
                                                     owad dorosły                        się w skrzynkach, pojemnikach
          2.21    W rozwoju turkucia podjadka nie występuje stadium poczwarki –          lub rurach. Owady trafi ają do pu-
          przechodzi on więc rozwój złożony z przeobrażeniem niezupełnym                 łapek, skąd później są usuwane.

                                                                                  55



   0604_881341_Biologia_6_DRUK.indd   55                                                                      04.06.2019   11:31:35
   52   53   54   55   56   57   58   59   60   61   62