Page 146 - biologia 7
P. 146
6.1 Oko – narząd wzroku
Podejmij temat
Czy wiesz, jaką funkcję pełnią rzęsy
i brwi?
Jak sądzisz, do czego służą łzy?
Narządy zmysłów odbierają informacje z otoczenia
Człowiek ma zdolność odbierania informacji zarówno ze środowiska ze-
wnętrznego, jak i z wnętrza organizmu. Informacje te nazywamy bodźcami.
Mają one różny charakter i odmienne źródła. Istnieją bodźce świetlne
(optyczne), dźwiękowe (akustyczne), mechaniczne, chemiczne i termiczne.
Odbieranie bodźców jest możliwe dzięki wyspecjalizowanym komórkom
Receptor – wyspecjalizowana nazywanym receptorami. Mogą one być rozproszone po organizmie
komórka lub grupa komórek (np. receptory dotyku i temperatury w skórze) lub skupione w narządach
odbierających informacje zmysłów, takich jak: oczy, uszy, język i nos. Określony typ receptorów odbie-
ze środowiska zewnętrznego lub ra konkretny rodzaj bodźców.
wewnętrznego w postaci bodźców;
poszczególne receptory odbierają Oczy są parzystym narządem zmysłu wzroku. W ich wnętrzu znajdują
tylko 1 rodzaj bodźca. się receptory, które odbierają bodźce świetlne. Z tego powodu są też nazywa-
ne fotoreceptorami.
Budowa oka
Oko, czyli gałka oczna, jest kulistym narządem umiejscowionym w oczo-
dole czaszki. Ta lokalizacja chroni oczy przed urazami. Dodatkową funkcję
ochronną pełnią brwi, powieki i rzęsy, które osłaniają oczy przed potem
z czoła i zatrzymują zabrudzenia (pył, kurz). Taką rolę odgrywają również
łzy, które nawilżają oko i stanowią barierę przed patogenami.
Oko jest chronione także przez powiekę. Osłania ona przed zbyt silnymi
bodźcami świetlnymi i uszkodzeniami mechanicznymi. Gdy jest zamknięta,
łzy nie parują. Choć sobie tego nie uświadamiamy, cały czas mrugamy po-
wiekami.
Gałka oczna jest utrzymywana w oczodole przez mięśnie szkieletowe
umożliwiające jej ruch (il. 6.1). Ruch ten musi być bardzo precyzyjny, dlatego
aż 3 nerwy unerwiają te mięśnie.
144
06.12.2022 16:42:00
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 144
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 144 06.12.2022 16:42:00
