Page 142 - biologia 7

Podsumowanie działu 5

Ważne pojęcia

odporność antygeny układ odpornościowy krwinki białe makrofagi neutrofi le limfocyty
przeciwciała szpik kostny czerwony śledziona grasica migdałki węzły chłonne
układ limfatyczny limfa odporność wrodzona (nieswoista) odporność nabyta (swoista)
odporność bierna odporność czynna odporność naturalna odporność sztuczna komórki pamięci
epidemia szczepionka surowica kalendarz szczepień konflikt serologiczny
dawca biorca antygeny zgodności tkankowej transplantologia przeszczep
odrzucenie przeszczepu niedobór odporności nadwrażliwość układu odpornościowego
alergen alergia wstrząs anafi laktyczny AIDS choroby autoimmunologiczne (autoagresywne)

Podstawowe funkcje układu odpornościowego

Układ odpornościowy

• rozpoznaje i usuwa obumarłe, • rozpoznaje i zwalcza patogeny • rozpoznaje elementy pochodzące
zakażone lub wadliwe komórki (wirusy, bakterie, grzyby, pasożytnicze z innych (niepatogennych)
własne organizmu, w tym komórki płazińce i nicienie), w tym usuwa organizmów, prowadząc w niektórych
nowotworowe elementy ich budowy i produkowane przypadkach m.in. do zwalczania
przez nie substancje (np. toksyny) przeszczepionych komórek, tkanek
i narządów

Układ odpornościowy budują m.in. wymienione w tabeli narządy i komórki (różne rodzaje krwinek białych).

Składowe układu odpornościowego Funkcja

narządy układu limfatycznego grasica odpowiada za dojrzewanie limfocytów T

śledziona stanowi miejsce nagromadzenia limfocytów T i B

węzły chłonne zawierają limfocyty i makrofagi, oczyszczają limfę

szpik kostny czerwony zawiera komórki, z których powstają wszystkie komórki krwi

komórki (krwinki białe) makrofagi są komórkami żernymi

neutrofi le są komórkami żernymi
pełnią różnorodne funkcje, m.in. niszczą wadliwe komórki,
limfocyty T
aktywują inne komórki układu odpornościowego

limfocyty B produkują przeciwciała

140

06.12.2022 16:41:57
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 140
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 140 06.12.2022 16:41:57