Page 191 - biologia 7
P. 191

Więcej na temat                                                           Z akrosomu plemnika
                                                                                    uwalniane są substancje
                                                                                    niszczące osłonkę otaczającą
          Ochrona gamety żeńskiej przed zapłodnieniem                               gametę żeńską.
                                                                          Plemnik
          przez wiele plemników
                                                                          dociera do
                                                                          gamety
          Powstanie zygoty wymaga połączenia gamety żeńskiej              żeńskiej.
          z jednym plemnikiem. Tymczasem w przypadku wpro-
          wadzenia nasienia do żeńskiego układu rozrodczego do
          gamety żeńskiej znajdującej się w jajowodzie dociera
          wiele plemników. Na pierwszym etapie zapłodnienia
          uwalniają one substancje zmagazynowane w pęcherzyku
          określanym jako akrosom, zlokalizowanym w ich główce.
          Substancje te niszczą osłonkę otaczającą gametę żeń-
          ską. Bezpośredni kontakt plemnika z błoną komórkową
          gamety żeńskiej prowadzi do zlania się błon obu gamet.
          Umożliwia to wprowadzenie materiału genetycznego                   Błony gamet zlewają
          plemnika do wnętrza gamety żeńskiej. Wówczas jej                   się, a błona komórkowa
                                                                             gamety żeńskiej zmienia
          błona komórkowa zmienia się tak, że wniknięcie kolej-              się, uniemożliwiając   Materiał
                                                                                                  genetyczny
          nych plemników staje się niemożliwe. Jeśli mimo to do              wniknięcie kolejnych   plemnika dociera
          wnętrza gamety żeńskiej zostanie wprowadzony materiał              plemników.           do wnętrza gamety
                                                                                                  żeńskiej.
          genetyczny innych plemników, komórka ta obumiera i nie
          dochodzi do rozwoju nowego organizmu.                 Kolejne etapy wnikania plemnika do gamety żeńskiej





          W skrócie


               Proces wytwarzania gamet rozpoczyna się w wieku dojrzewania.
              Gamety męskie powstają w sposób ciągły w kanalikach nasiennych jąder,
              natomiast gamety żeńskie – w pęcherzykach jajnikowych podczas cykli
              miesiączkowych.
               Cykl miesiączkowy obejmuje: menstruację, fazę wzrostu pęcherzyka
              jajnikowego, owulację i fazę wzrostu błony śluzowej macicy.
               Zapłodnienie polega na wniknięciu główki plemnika do gamety żeńskiej.
              Zachodzi w jajowodzie.


          Czy już umiesz? Sprawdź się!


           1   Wyjaśnij, co to jest:
              a)  owulacja,
              b) menstruacja.
           2   Wskaż podobieństwa i różnice w procesach wytwarzania gamet żeńskich
              i męskich.
           3   Wymień elementy budowy dojrzałego plemnika i omów ich znaczenie
              w przebiegu zapłodnienia.

                                                                                   189



                                                                                                              06.12.2022   16:42:47
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   189                                                              06.12.2022   16:42:47
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   189
   186   187   188   189   190   191   192   193   194   195   196