Page 193 - biologia 7

Powstawanie i rola łożyska

Niezwykle ważną funkcję w rozwoju organizmu w czasie ciąży u większości
ssaków, w tym człowieka, pełni łożysko. Narząd ten powstaje w wyniku po- Łożysko – narząd powstający podczas
łączenia kosmówki ze ścianą macicy matki. Dzięki temu naczynia krwionośne ciąży większości ssaków z kosmówki
matki i dziecka zbliżają się do siebie, lecz ich krew się nie miesza (il. 7.6). i ściany macicy matki. Umożliwia
Zarodek jest połączony z łożyskiem pępowiną, w której biegną 2 tętnice m.in. wymianę gazową u rozwijającego
i żyła. Łożysko umożliwia m.in. wymianę gazową, przekazywanie substancji się płodu, jego odżywianie i ochronę
przed wieloma szkodliwymi czynnikami.
odżywczych i przeciwciał od matki do dziecka, a także produktów przemiany
materii z krwi dziecka do krwi matki. Stanowi ono także barierę przed wie- Pępowina – struktura w postaci
loma patogenami. Łożysko w pełni wykształca się ok. 12 tygodnia, natomiast sznura zawierająca naczynia
krwionośne, łącząca płód z łożyskiem.
rośnie do ok. 36 tygodnia. Zwykle osiąga masę 0,5 kg.

łożysko naczynia ściana macicy
krwionośne matki

Ciekawe!
Dzięki USG można m.in. ustalić, z które-
go jajnika została uwolniona gameta
żeńska – ciałko żółte powstałe z pę-
cherzyka jajnikowego jest widoczne na
obrazie ultrasonografi cznym. Do 16 ty-
godnia ciąży ciałko żółte produkuje sub-
płód stancję (hormon) potrzebną do rozwoju
ciąży. Następnie – w związku z powsta-
naczynia niem funkcjonalnego łożyska – stopnio-
szyjka macicy macica krwionośne płodu
wo zanika.
7.6 Łożysko

Rozwój płodowy
Po 10 tygodniach ciąży (8 tygodniach od zapłodnienia) zarodek ma ok. 3 cm
długości i waży kilka gramów. Od tego momentu jest określany jako płód. Płód – stadium rozwoju dziecka od
Okres ciąży od 10 tygodnia do jej zakończenia (zwykle ok. 40 tygodnia) to 10 tygodnia ciąży do jej zakończenia
rozwój płodowy (patrz s. 192). Rozwój zarodka, a następnie płodu można (zwykle do ok. 40 tygodnia).
monitorować dzięki badaniom ultrasonografi cznym – USG (Podejmij temat). Badania prenatalne – badania
Pozwalają one „obejrzeć” płód i ocenić, czy rozwija się prawidłowo. W razie zarodka i płodu, których celem jest
wykrycia nieprawidłowości lekarze mogą zlecić inne badania prenatalne monitorowanie i ocena prawidłowości
(tzn. dotyczące rozwoju dziecka podczas ciąży). rozwoju nowego organizmu.

191

06.12.2022 16:42:50
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 191 06.12.2022 16:42:50
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 191