Page 234 - biologia 7

Podsumowanie działu 8

Ważne pojęcia

układ dokrewny gruczoły dokrewne hormony przysadka tarczyca trzustka
nadnercza jądra jajniki hormony tropowe hormon wzrostu prolaktyna melatonina
tyroksyna kalcytonina insulina glukagon glikogen aldosteron adrenalina
kortyzol testosteron estrogeny progesteron cykl miesiączkowy dojrzewanie płciowe
menopauza cukrzyca typu 1. cukrzyca typu 2. nadczynność niedoczynność gigantyzm
karłowatość przysadkowa leki hormonalne sterydy antykoncepcja hormonalna homeostaza
wazopresyna zdrowie choroba choroby zakaźne choroby pasożytnicze choroby niezakaźne

Układ dokrewny tworzą gruczoły dokrewne. Produkują one i wydzielają do krwi hormony, które regulują procesy
fi zjologiczne organizmu. Hormony działają na komórki, które mają receptory właściwe dla danego hormonu.

Struktury, które
Gruczoł dokrewny Hormon mają receptory Funkcja
dla hormonu

tarczyca tyroksyna • komórki ciała • zwiększa tempo metabolizmu
kalcytonina • kości, nerki • obniża poziom jonów wapnia we krwi; powoduje odkładanie
jonów wapnia w kościach
trzustka insulina • komórki ciała • obniża poziom stężenia glukozy we krwi, umożliwia pobieranie
glukozy przez komórki

glukagon • komórki ciała • podwyższa poziom stężenia glukozy we krwi, powoduje
uwalnianie glukozy z wątroby

nadnercza adrenalina • komórki ciała • powoduje mobilizację organizmu, zwiększa tętno, wywołuje
wzrost ciśnienia krwi i zwiększony przepływ krwi przez mięśnie
i układ nerwowy

kortyzol • komórki ciała • hormon stresu, podtrzymuje organizm w gotowości
aldosteron • nerki • kontroluje poziom wody w organizmie

jajniki estrogeny • układ rozrodczy, • odpowiada za wykształcenie cech charakterystycznych dla płci
komórki ciała żeńskiej, powoduje owulację

progesteron • układ rozrodczy • umożliwia rozwój zarodka i płodu, wpływając na ciało matki
jądra testosteron • układ rozrodczy, • odpowiada za wykształcenie cech charakterystycznych dla płci
komórki ciała męskiej i produkcję plemników

przysadka hormon wzrostu • mięśnie i kości • powoduje rozwój i wzrost organizmu
prolaktyna • gruczoł sutkowy • wpływa na wytwarzanie i wydzielanie mleka

hormony • tarczyca, • wpływają na pracę innych gruczołów: tarczycy, nadnerczy,
tropowe nadnercza, jajniki gruczołów płciowych
i jądra

232

06.12.2022 16:43:53
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 232 06.12.2022 16:43:53
1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd 232