Page 230 - biologia 7
P. 230

Drogi wnikania patogenów do organizmu








                                              uszkodzenia     kontakt      kropelkowa    pokarmowa      kontakt
                                                 skóry        płciowy     (katar, kaszel)  (zakażony   z zakażoną
                                                                                          pokarm)       krwią lub
                                                                                                       zakażonymi
                                                                                                       narzędziami
        Podaj po 1 przykładzie choroby zakaźnej
        dla wymienionych dróg zakażenia.    8.12    Czynniki chorobotwórcze wnikają do organizmu różnymi drogami
                                            Tabela 8.1    Podział chorób zakaźnych i pasożytniczych ze względu na czynnik
                                            chorobotwórczy


                                                  Rodzaj          Przyczyna (patogen)            Przykład
                                                  wirusowe     wirusy                    grypa, odra, wścieklizna
                                               zakaźne  bakteryjne  bakterie             gruźlica, salmonelloza, tężec


                                                  grzybicze    grzyby                    grzybice
                                                                                         malaria, toksoplazmoza,
                                                               protisty
                                                                                         rzęsistkowica
                                             pasożytnicze
                                                               płazińce                  tasiemczyca
                                                               nicienie                  włośnica, owsica, glistnica
        Dla każdej z wymienionych chorób nie-
        zakaźnych wskaż część organizmu (tkan-
        kę, narząd lub układ narządów), której   Kontakt z osobami chorymi na choroby niezakaźne nie powoduje za-
        dotyczy ta choroba.                 rażenia się i zachorowania na dane choroby (tab. 8.2).

        Tabela 8.2    Podział chorób niezakaźnych


              Rodzaj                      Przyczyna                                    Przykład
         genetyczne        zmiany zapisane w materiale genetycznym   hemofi lia (wrodzony brak krzepliwości krwi; objawia się
                           komórek (są wrodzone i przekazywane z pokolenia   u mężczyzn)
                           na pokolenie; mogą się ujawniać lub pozostawać
                           utajone)
         choroby narządów   bardzo różne, np. zmiany w metabolizmie, brak lub   cukrzyca, miażdżyca, anemia
         lub układu        nadmiar przyjmowanych składników odżywczych
         narządów          na skutek nieprawidłowej diety, stres
         nowotworowe       stałe zmiany w funkcjonowaniu różnych komórek   białaczka
                           organizmu o bardzo zróżnicowanym podłożu,
                           np. zmiany w materiale genetycznym
         alergie           nadmierna reakcja układu odpornościowego na   astma
                           czynniki, które nie powinny wywołać jego reakcji
         psychiczne        nieprawidłowości w działaniu układu nerwowego;   depresja
                           podłoże tych chorób jest bardzo różne


                                      228



                                                                                                              06.12.2022   16:43:48
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   228                                                              06.12.2022   16:43:48
   1206_883350_biologia_kl7_LIFT_DRUK.indd   228
   225   226   227   228   229   230   231   232   233   234   235