Page 162 - 883351_podrecznik chemia_kl7_nowaPP
P. 162

Właściwości fizyczne (w temperaturze pokojowej) i zastosowanie tlenków



            Wzór         Nazwa          Stan               Właściwości, zbadane
                                                  Barwa                                    Zastosowanie
         sumaryczny   systematyczna   skupienia              w doświadczeniu
            MgO      tlenek magnezu  stały      biały      bezwonny              •   jako środek na nadkwasotę
                                                                                 •   do produkcji kosmetyków
                                                                                 •   dodatek do pasz dla zwierząt

             SO      tlenek siarki(IV)  gazowy  bezbarwny  o ostrym,             •   jako konserwant (np. w produkcji win
               2
                                                           nieprzyjemnym zapachu     tzw. gaz pod korkiem)
                                                           przypominającym woń   •   w przemyśle papierniczym
                                                           płonących fajerwerków  •   i tekstylnym − do bielenia
                                                                                     do dezynfekcji

            CO 2     tlenek węgla(IV)  gazowy   bezbarwny  bezwonny              •   do produkcji napojów gazowanych
                                                                                 •
                                                                                     w przetwórstwie spożywczym
                                                                                     (głębokie mrożenie warzyw,
                                                                                 •   owoców)
                                                                                     do napełniania gaśnic
            P O 10   tlenek fosforu(V)  stały   biały      delikatny zapach fosforu  •   jako odczynnik osuszający
             4
                                                           (przypomina zapach        i odwadniający
                                                           pudełka od zapałek)


        Jak widać, tlenki różnią się właściwościami. Mogą mieć różne barwy, stany skupienia itp. Niektóre tlenki na pierwszy
        rzut oka są bardzo podobne – trzeba zatem dużej uwagi przy ich odróżnianiu.






        W skrócie                                             Czy już umiesz? Sprawdź się!


             Tlenki to związki chemiczne, w których skład wchodzi   1   Zapisz równania reakcji chemicznych spalania
            tlen i inny pierwiastek (metal lub niemetal).          wybranych pierwiastków w tlenie. Wpisz w luki
                                                                   odpowiednie symbole i wzory sumaryczne, pamiętaj
             Jedną z metod otrzymywania tlenków jest reakcja       o dobraniu współczynników stechiometrycznych.
            chemiczna tlenu z innym pierwiastkiem chemicznym,          ?  C  +   ?          ?  CO
            zapoczątkowana spalaniem.                              a)
                                                                   b)  ?   +   ?  O          ?  Fe O 3
                                                                                 2
                                                                                                2
             Jeśli pierwiastek chemiczny może tworzyć kilka        c)  ?  Al  +   ?  O         ?
                                                                                    2
            tlenków (mieć kilka wartościowości), należy zaznaczyć      d)  ?   +   ?  O      2CaO
                                                                                 2
            to w podawanej nazwie:                                 e)  Li  +  O            ?
                                                                               2
            •  nazwa systematyczna wynikająca                      f)   ?   +   ?        CuO
              z wartościowości, np. CO – tlenek węgla(II)
              oraz CO  – tlenek węgla(IV),                     2   Zaprojektuj doświadczenie, którego celem będzie
                     2
            •  nazwy zwyczajowe związków chemicznych (w tym        spalenie wodoru w tlenie. Naszkicuj jego schemat,
              tlenków) używane są wyłącznie w mowie potocznej      zaproponuj obserwacje i wyciągnij stosowne wnioski.
              – należy unikać ich stosowania na lekcjach chemii.   Koniecznie zapisz równanie zachodzącej reakcji
                                                                   chemicznej.
             Tlenki mogą występować we wszystkich stanach
            skupienia, mają bardzo zróżnicowane właściwości,   3   Napisz wzory sumaryczne następujących związków
            dzięki którym znalazły powszechne zastosowanie         chemicznych: tlenku azotu(III), tlenku manganu(IV),
            w wielu dziedzinach życia.                             tlenku żelaza(III), tlenku chloru(I), tlenku chromu(II).

                                      160
   157   158   159   160   161   162   163   164   165   166   167