Page 206 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook

Pozyskiwanie energii z różnych źródeł na świecie

3,1%
4,1%
6,8%
6,3%
10,2% 3,3% 1,9% 2,9%
4,4%
8,8%
33,6%
12,4%
23,9% 19%
62,8%
69,3%
27,2%

ropa naftowa energia grawitacyjna wody biopaliwa stałe
węgiel wiatr energia wiatru
gaz ziemny energia słoneczna biopaliwa ciekłe
energia jądrowa biopaliwa biogaz
energia wodna geotermia energia wody
pozostałe odnawialne pozostałe
Diagram 2. Pozyskiwanie energii Diagram 3. Pozyskiwanie energii Diagram 4. Struktura pozyskiwania
z różnych źródeł na świecie (2018 r.) z odnawialnych źródeł energii (OZE) energii ze źródeł odnawialnych
na świecie (2018 r.) w Polsce (w 2018 r.)

Przemiany energii
Kiedy uprawiamy sport, np. gramy w koszykówkę (il. 7.4), zawarta w naszych
mięśniach energia pochodząca z pożywienia bezustannie jest przetwarza-
na w energię mechaniczną niezbędną do biegania, rzucania piłki itp. Gdy
człowiek biegnie, tylko 25% energii chemicznej jego mięśni przekształca się
w energię mechaniczną, reszta ulega zamianie na inne rodzaje energii. Jeśli
jemy za dużo, organizm magazynuje nadmiar energii w postaci tłuszczu.
W większości samochodów z silnikami spalinowymi tylko 25% energii pa-
liwa przekształca się w energię mechaniczną, reszta energii ulega rozprosze-
7.4 Dzieci grające w koszykówkę niu.
Do wysłania statku kosmicznego w przestrzeń kosmiczną potrzeba ogrom-
nej ilości energii. Podczas startu energia chemiczna zawarta w paliwie rakie-
towym jest przetwarzana w sposób kontrolowany w energię ruchu, niezbędną
do oderwania się rakiety od ziemi. W silnikach odrzutowych, w wyniku spala-
nia specjalnego paliwa, powstają gazy spalinowe. Wyrzucane są one z olbrzy-
mią szybkością z dyszy wylotowej rakiety (bądź samolotu), która zaczyna się

poruszać z dużą szybkością w przeciwną stronę niż gazy spalinowe (il. 7.5).

Energia i jej jednostki

Jednostką energii w układzie SI jest dżul (symbol – J). Jednostka ta zosta-
ła nazwana tak dla upamiętnienia Jamesa Prescotta Joule’a (czytaj: dżejmsa
7.5 Startująca rakieta preskota dżula), który odkrył, że ciepło jest sposobem przekazywania energii.

204