Page 207 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook
P. 207

Jednostki większe to kilodżul (kJ), megadżul (MJ) oraz gigadżul (GJ).      Ciekawe!
          1 kJ = 1000 J
          1 MJ = 1 000 000 J
          1 GJ = 1 000 000 000 J


          Tabela 11. Przykłady nośników energii i ich wartości energetycznych

                    Nośnik energii                  Wartość energetyczna

              bochenek chleba o masie 0,75 kg              8000 kJ
                 czekolada o masie 100 g                   1988 kJ

                   jogurt o masie 100 g                     408 kJ

              płatki kukurydziane o masie 100 g            1567 kJ
                  ser żółty o masie 100 g                  1265 kJ                   James Prescott Joule (1818–1889) – an-
                                                                                     gielski fizyk, członek Towarzystwa Kró-
          Kromka chleba z masłem zawiera około 315 000 J energii. Korzystając z tej   lewskiego. Ze względu na słabe zdro-
          energii, człowiek mógłby np.:                                              wie naukę rozpoczął dopiero w wieku
          •  biec truchtem przez 6 minut,                                            15 lat, ale już jako 19–letni fizyk amator,
                                                                                     wówczas pracownik browaru, ogłosił
          •  jechać rowerem przez 10 minut,                                          swoją pierwszą pracę opisującą silnik
          •  iść szybkim krokiem przez 15 minut,                                     elektryczny własnego pomysłu. Jou-
          •  pływać przez 10 minut.                                                  le był niezwykle pracowity i sumienny.
                                                                                     W zorganizowanej przez siebie pracow-
                                                                                     ni fizycznej wykonywał doświadczenia,
          W skrócie                                                                  powtarzając każde wielokrotnie, i osią-
                                                                                     gał  – mimo braku przygotowania na-
                                                                                     ukowego – wspaniałe rezultaty. W wie-
              Energia jest wielkością charakteryzującą stan ciała zdolnego do        ku 22 lat odkrył prawo przemiany pracy
              funkcjonowania, wykonywania różnych czynności. Mierzona jest
              w jednostkach zwanych dżulami (1 J).                                   prądu elektrycznego na ciepło, zwane
                                                                                     dziś prawem Joule’a (lub Joule’a-Lenza).
              Energia może przyjmować wiele postaci, np. energii mechanicznej        Zajmował się zagadnieniami związany-
              (związanej z ruchem i oddziaływaniem ciał), chemicznej, wewnętrznej,   mi z elektrycznością, energią, ciepłem
              elektrycznej, jądrowej, promieniowania.                                i magnetyzmem.
              Energię pozyskujemy ze źródeł konwencjonalnych (ropa naftowa, gaz,
              węgiel) i z odnawialnych źródeł energii (OZE), do których zaliczamy wiatr,
              wodę, słońce, wody geotermalne, biopaliwa (biogaz, biomasa), przypływy
              i odpływy.


          Czy już umiesz? Sprawdź się!

           1  Podaj przykłady OZE.

           2  Wskaż przykłady urządzeń lub zakładów przemysłowych, które mogą
              zamieniać energię z jej naturalnych postaci na postać użyteczną.

           3  Wyszukaj w internecie informacje na temat udziału różnych źródeł
              w produkcji energii w Unii Europejskiej. Sporządź, na podstawie tych
              danych, diagram kołowy.

                                                                                   205
   202   203   204   205   206   207   208   209   210   211   212