Page 97 - 881414_FIZYKA_podrecznik_kl_8_PP_fiipbook
P. 97

Ciśnienie atmosferyczne

          Z lekcji geografii wiesz, że powłoka gazowa otaczająca kulę ziemską nazy-
         wa się atmosferą. Gazem tworzącym atmosferę jest powietrze, w nim właś-
         nie żyjemy. Nie jest ono zamknięte w żadnym zbiorniku, gdyż siła grawitacji
         utrzymuje je w pobliżu powierzchni Ziemi. Nacisk powietrza (atmosfery) na
         powierzchnię Ziemi pochodzi od ciężaru wszystkich jego cząsteczek. Wartość
         nacisku na jednostkę powierzchni to omówione już wyżej ciśnienie. Ciśnienie
         powietrza nie jest stałe, zmienia się wraz z wysokością nad powierzchnią Zie-
         mi i temperaturą powietrza; zależy również od innych czynników.




          Doświadczenie 31.

          Obserwujemy siłę nacisku powietrza

          Niezbędne przedmioty: butelka z wodą, naczynie z wodą
          Wykonanie:
          •  Butelkę częściowo napełnioną wodą zatkaj palcem i wstaw do przygotowanego wcześniej
             naczynia z wodą.
          Obserwacje:  Woda z butelki nie wylewa się.

          Wniosek:     Na powierzchnię wody znajdującej się w naczyniu działa od góry siła nacisku powietrza,
                       uniemożliwiająca podnoszenie się poziomu wody w naczyniu i wylewaniu się wody z butelki.




             Ciśnienie powietrza wywierane jest na całą powierzchnię Ziemi i wszystkie   Ciśnieniem atmosferycznym
          ciała znajdujące się na niej. Nazywamy je ciśnieniem atmosferycznym.       nazywamy ciśnienie wywierane
             Wykonajmy  jeszcze  doświadczenie,  które  potwierdzi  istnienie  ciśnienia   przez atmosferę okołoziemską
          atmosferycznego.                                                           na powierzchnię Ziemi i na wszystkie
                                                                                     znajdujące się na niej ciała.



          Doświadczenie 32.

          Obserwujemy istnienie ciśnienia atmosferycznego i czy działa ono tylko od góry

          Niezbędne przedmioty:  szklanka, woda, kartka papieru (może być widokówka), duże naczynie
                              (doświadczenie można wykonać nad zlewem)
          Wykonanie:
          •  Szklankę napełnij wodą i nakryj kawałkiem papieru (jeśli widokówką – zdjęciem na zewnątrz).
          •  Podtrzymaj przykrycie ręką i obróć szklankę do góry dnem. Wykonaj tę czynność nad zlewem
             lub dużym naczyniem.
          Obserwacje:  Woda nie wylewa się ze szklanki, a papier nie odpada.
          Wniosek:     Ciśnienie atmosferyczne działające od dołu na kartkę papieru równoważy ciśnienie
                       słupa wody – działające od góry. W związku z tym woda nie wylewa się ze szklanki.

                                                                                   95
   92   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102